خیمه شب بازی دلار!

آیت ماندگار- جهانگیر مصلی: راشاتودی گزارش داده است گروهی از کارشناسان اقتصادی هشدار دادند حجم بالای اسکناس‌های ۱۰۰ دلاری در چرخه جهان می‌تواند به فساد و پول‌شویی بیشتر منجر شود.

آخرین آمار منتشرشده توسط بانک مرکزی آمریکا نشان می‌دهد تعداد اسکناس‌های ۱۰۰ دلاری موجود در چرخه مبادلات سطح جهان از زمان رکود بزرگ سال ۲۰۰۸ بیش از دو برابر شده است و به بیش از ۱۲ میلیارد اسکناس رسیده است.

به گفته تورستن اسلوک، کارشناس ارشد اقتصادی «دویچه بانک»، شمار اسکناس‌های ۱۰۰ دلاری در حال حاضر بیش‌تر از اسکناس‌های یک دلاری است.

کارشناسان ارزی معتقدند با توجه به ارزش بالای این اسکناس‌ها، ۱۰۰ دلاری‌ها مورد علاقه مجرمان برای پرداخت در تراکنش‌های مالی خود هستند و با توجه به ثبت نشدن اطلاعات تراکنش‌ها و مقبولیت بالای دلار در بین کشورها، می‌توانند آزادانه به هر نقطه‌ای از جهان منتقل و مورد استفاده قرار گیرند. نیکلاس کولاس، بنیان‌گذار موسسه «دیتا ترک ریسرچ» گفت: افزایش تعداد اسکناس‌های ۱۰۰ دلاری موجود در چرخه مبادلاتی و قابلیت بالای دلار به عنوان وسیله حفظ ارزش می‌تواند باعث استفاده روزافزون آن‌ها در اعمال مجرمانه شود. وی با اشاره به افزایش شمار اسکناس‌های ۱۰۰ دلاری در خارج آمریکا پس از جنگ دوم خلیج فارس و افغانستان گفت: بسیاری از افراد برای حفظ ارزش سرمایه خود دلار نگه داشتند. این روند با اتخاذ سیاست نرخ بهره منفی در ژاپن و اتحادیه اروپا تشدید شد.

طبق تحقیقات صورت گرفته توسط دفتر منطقه‌ای فدرال رزرو در شیکاگو، تا پایان سال ۲۰۱۸ حدود ۶۰ درصد کل دلارهای چاپ‌شده و نیز ۸۰ درصد کل اسکناس‌های ۱۰۰ دلاری منتشرشده توسط آمریکا در خارج از این کشور مورد استفاده قرار گرفته است که بسیار فراتر از ۱۵ درصد و ۳۰ درصد ثبت شده در دهه ۱۹۸۰ است.

دبیرکل کانون صرافان ایرانیان پنج دلیل افزایش تقاضا در بازار ارز، در روزهای نخستین اسفندماه را برشمرد و ابراز امیدواری کرد که با راه‌اندازی بازار متشکل ارزی، اثرگذاری دلالان و سفته بازان بر بازار کمرنگ شود.

بازار ارز اخیراً باز هم متلاطم بود و نرخ‌ها سیر صعودی به خود گرفت اما با ورود بانک مرکزی به بازار، نرخ‌ها عقب‌گرد داشت و از دامنه نوسان‌ها کاسته شد.

«رضا ترکاشوند» درباره دلایل بروز این نوسان ظهار داشت: یکی از دلایل افزایش خرید ارز در بازار، تصمیم دولت برای ترخیص خودروهای رسوب‌شده در گمرک بود که تقاضای سنگینی را در بازار ایجاد کرد و توانست بخش زیادی از نقدینگی در بازار را جذب کند.

وی افزود: یکی دیگر از تقاضاهای ایجادشده در بازار به واردکنندگانی بازمی‌گردد که به دلیل مشکلاتی که در بحث انتقال ارز دارند، ارز خود را به صورت حواله از بازار تامین می‌کنند.

دبیرکل کانون صرافان ایرانیان اتمام دوره گواهی سپرده یک‌ساله با نرخ ۲۰ درصدی در بانک‌ها را یادآور شد و اظهار داشت: با سررسید شدن این گواهی‌ها در اواخر بهمن و اوایل اسفند امسال و اینکه شورای پول و اعتبار مجوز تمدید آن‌ها را با نرخ ۱۸ درصدی به بانک‌ها داد، به نظر می‌رسد بخشی از این نقدینگی از بانک‌ها خارج و به سمت بازار ارز و سکه حرکت کرد.

ترکاشوند دلایل روانی ناشی از عدم‌عضویت ایران در گروه ویژه اقدام مالی(FATF) را بر بازار بی‌تاثیر ندانست و اظهار داشت: بحث عدم‌تصویب لوایح مرتبط با اف.ای.تی.اف در مجمع تشخیص مصلحت نظام سبب افزایش نرخ‌ها در بازار شده بود اما تمدید مهلت ایران در نشست هفته گذشته این گروه، امیدوارکننده بود اما سبب شد تا روز شنبه اختلاف نرخ بین صرافی‌های بانک‌ها و کف بازار زیاد شود.

وی توضیح داد: سوم اسفند پس از تمدید مهلت ایران در اف.ای.تی.اف، نرخ دلار در صرافی بانک‌ها به حدود ۱۲ هزار و ۷۰۰ تومان رسید و به همین دلیل چهارم اسفند صرافی‌های بانک‌ها نرخ‌ها را از ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان آغاز کردند که منطقی نبود، زیرا نرخ‌ها در کف بازار تعدیل نشده و فشار تقاضا نیز وجود داشت.

وی افزود: در این شرایط، صرافی‌‎های بانک‌ها ناچار شدند که نرخ‌های خود را رو به بالا تعدیل کنند تا فاصله از بین برود.

به باور دبیرکل کانون صرافان ایرانیان، در کنار همه این دلایل، نمی‌توان از فشار تقاضای پایان سال بر بازار ارز چشم‌پوشی کرد زیرا برخی از هموطنان برای انجام سفرهای خارجی و برخی دیگر برای تسویه حساب شرکت‌های خود به ارز نیاز دارند.