توسعه به جای تاسف

آیت ماندگار- اگرچه وقتی سخن از برخی عهدنامه‌های تاریخی هم‌چون ترکمانچای به میان می‌آید دلمان ریش می‌شود و حتی برخی رویدادها را با آن مقایسه کرده و یا هم‌تراز با آن می‌دانیم اما اکنون نزدیک به دو قرن است که ترکمانچای امضا شده، 160 سال است که به موجب عهدنامه پاریس، هرات و بخش‌هایی از خراسان بزرگ از دست رفته و نزدیک به 50 سال است که بحرین از مام میهن جدا شده است و آن‌چه برجای مانده، گربه‌ای است نشسته با نام ایران که بایستی به جان آن را پاسداشت و از آن نگهداری کرد و برای اعتلایش کوشید.

در این میان و در طول سال‌هایی که این وقایع ناگوار را پشت سر گذاشته‌ایم، فارغ از استقرار هر حاکمیتی بر ایران، بخاطر عدم درایت یا شناخت برخی دولتمردان از نواحی مختلف کشور، تصمیم‌گیری‌های نادرست به عمل آمده که شوربختانه مشکلاتی را به همراه داشته است.

این مشکلات حتی باعث شده تا گهگاه زانوی غم بغل کنیم و از اینکه برخی نواحی مستعد کشور علیرغم قابلیت‌های کافی برای جایگزینی سرزمین‌های از دست رفته و تبدیل شدن آن به موقعیتی ممتاز در ایران و جهان هنوز بلا استفاده رها شده‌اند، غمگین باشیم.

یکی از این مناطق مستعد در کشور که خوشبختانه چند سالی است مورد توجه قرار گرفته، «سواحل مکران» در کنار دریای عمان است که این روزها از آن به عنوان گنج نهفته ایران نام می‌برند و زمزمه توسعه آن به گوش می‌رسد.

طبق مصوبات دولت یازدهم، دستورات رهبری و وارد عمل شدن بخش‌های سازندگی ارتش جمهوری اسلامی ایران، قرار بر این است تا توسعه «سواحل مکران» شتاب گیرد و منطقه بزرگی از مشرق بندر جاسک تا خلیج گواتر در مرز میان ایران و پاکستان احیا شود که در همین راستا شهر جدید تیس با قابلیت اسکان 150 هزار نفر در ضلع شمالی خلیج چابهار پیش‌بینی شده است.

این منطقه یعنی «سواحل مکران» بنا به گفته کارشناسان محیط‌زیست و هواشناسی کشور، از قابلیت مناسبی برای اسکان بخشی از جمعیت کشور برخوردار است بدین ترتیب که در بیشتر فصول سال دارای آب و هوایی مطلوب با نوسان دمای میان 25 تا 35 درجه است که وزش بادهای اقیانوسی بدان طراوت می‌بخشد. هم‌چنین جاذبه‌های طبیعی این ناحیه یکی از پتانسیل‌های مساعد برای جذب گردشگر داخلی و خارجی است. با این اوصاف به نظر می‌رسد که در صورت احداث شهرهای جدید در «سواحل مکران» بتوان ملاحظات زیر را مورد توجه قرار داد:

- به رغم تراکم اندک جمعیت بومی شامل هم‌میهنان بلوچ، بایستی با ساز و کارهای مناسب ضمن جلب نظر این هم‌میهنان بافت منطقه و هویت فرهنگی آن را از آسیب مصون داشت.

- اقوام مختلف از سراسر کشور در شهرهای جدید با محله‌های ویژه اسکان یابند و حتی ساخت و ساز این بخش‌ها به دلخواه و با توجه به فرهنگ قومی آنان اما تحت لوای هویت ایرانی باشد.

- به یادبود سرزمین‌ها و شهرهای از دست رفته طی دو قرن اخیر همچون خوارزم، سمرقند، بخارا و گنجه شهرها و بنادر جدیدالاحداث از کرانه بندر جاسک تا خلیج گواتر به نام آن‌ها مزین شود تا نام و یادشان همواره در اذهان همه ایرانیان باقی بماند.

- تمامی مناطق ساحلی که خوشبختانه گسترده نیز است و از طول تقریبی 300 کیلومتر برخوردار است تنها به احداث مجتمع‌های صنعتی هم‌چون ذوب‌آهن و پالایشگاه اختصاص نیابد و بندرهای مدرن تفریحی به منظور رفاه و استراحت هم‌میهنان و نیز گردشگران خارجی در نظر گرفته شود.

و پایان سخن اینکه از آن‌جا که تراکم جمعیتی اندک همواره موجب باز بودن میدان دید دشمن است و تراکم بیشتر در شهرهای پرجمعیت به عنوان یک خاکریز طبیعی و بازدارنده می‌تواند مدت‌ها در برابر هجوم دشمن پایداری کند، بهتر است در این برهه حساس تاریخی که دشمنان ایران مترصد فرصت هستند، روند توسعه این بخش از کشور با شتاب فراوان صورت گیرد تا علاوه بر شکوفایی اقتصاد کشور، شاهد توسعه این بخش محروم کشور نیز باشیم.