نقاشی پشت شیشه و نمایشگاهی ویژه

آیت ماندگار- این روزها پدر نقاشی پشت شیشه ایران سرگرم برنامه ریزی برای یک نمایشگاه جدید است. نمایشگاهی که خودش از آن با عنوان برنامه ویژه یاد می‌کند. البته پیش از این سعید رضاخان نمایشگاه های زیادی را با موضوع پرندگان ایران برگزار کرده که سیر تحول نقاشی اش را به خوبی در آنها می‌بینیم. با این حال بنظر می‌رسد این برنامه جدید جایگاه ویژه‌ای برای این استاد پیشکسوت دارد.

برای شروع گفتگو بفرمایید چه برنامه ای در پیش رو دارید ؟

این روزها یک فکر من را خیلی درگیر کرده است. تمام ذهنم بر روی یک نمایشگاه انفرادی ویژه تمرکز یافته. نمایشگاهی که باید در آن سخنان تازه ای بگویم. نمایشگاهی که تکرار نشدنی باشد و در طول تاریخ این هنر به یادگار بماند.

موضوع نمایشگاه چیست ؟

مانند برنامه های پیشین ، پرندگان ایران است ولی می خواهم یک سری تغییرات در آن ایجاد کنم. کمی تغییرات در موضوع ، کمی تغییرات در اجرا و کمی هم تغییرات در نحوه تبلیغات و اطلاع رسانی... به همین دلیل خیلی با احتیاط پیش می روم. دوست دارم یک کار ماندگار ارائه دهم. کاری که تکرار نشدنی باشد.

این تغییرات به چه صورتی است ؟

چندی پیش با یکی از دوستان به نام آقای طالب لو که از دست اندرکاران کانون و انجمن پرنده نگری ایران است گفتگو می کردم. ایشان پیشنهاد بسیار جالبی داد. نظرش بر این بود که گونه‌های تهدید شده و یا در معرض خطر انقراض را در تابلوهایم به تصویر بکشم. به این شیوه در نمایشگاه افکار عمومی را به تخریب زیستگاه ها ، آلودگی محیط زیست و نابودی گونه‌ها جلب می‌کنم.

یعنی تمام تابلوها بر این اساس هستند ؟

خیر. تمام تابلوها بر این اساس نیستند. بلکه بخشی از نمایشگاه بر این پایه نهادینه می شود. بخشی از آثار هم به زیبایی های طبیعت و گونه های کمتر شناخته شده توسط عموم مردم می پردازد. گونه‌هایی که بسیار زیبا و جذاب هستند ولی ما با آنها غریبه ایم. تمام سعی من این است که ۱۰۰ اثر را به نمایشگاه ببرم و ۱۰۰ گونه را معرفی کنم. این در حالی است که در ایران نزدیک به ۴۰ گونه پرنده وجود دارد که نسل آنها با مساله روبرو شده است. از این ۴۰ گونه هم شاید حدود نیمی را به تصویر بکشم. به همین دلیل مجبور هستم که از دیگر پرندگان هم به عنوان موضوع نقاشی استفاده کنم.

تا اینجا چقدر از کار پیش رفته است ؟

این مدت ۴۰ تابلوی جدید کشیدم. به احتمال زیاد ۲۰ تا ۳۰ تابلوی دیگر هم بکشم. حدود حدود ۳۰ تا ۴۰ تابلوی دیگر هم از کارهای قبلی وارد مجموعه می کنم. با این وجود تمام سعی من بر این است که تمام آثار جدید باشند و این به زمان نمایشگاه بر می گردد. یعنی اگر زمان برپایی آن به آخر سال و نوروز نزدیک باشد به احتمال زیاد همه کارها جدید باشند.

آیا محل و زمان نمایشگاه مشخص است ؟

هنوز بصورت قطعی مشخص نشده ولی با چند تن از دوستان دراینباره گفتگو کردم و قرار است نتیجه را به من اعلام کنند. فقط زمان و فضا برایم بسیار مهم است. فضایی که بشود در آن ۱۰۰ گونه را معرفی کرد و زمان آن پیش از نوروز ۹۹ باشد.

آیا به برگزاری نمایشگاه در موزه نقاشی پشت شیشه هم فکر کردید ؟

شرایط موزه در حال حاضر به شکلی نیست که بشود در آن حرکت خاصی انجام داد. بحث تعمیرات به درازا کشیده و درست هم مشخص نیست که این وضعیت تا چه زمانی ادامه دارد

از طرفی جو حاکم بر آنجا هم مناسب این نمایشگاه نیست. دلیل دیگر هم مساله فضا است. موزه نقاشی پشت شیشه ، فضای لازم برای نمایش ۱۰۰ اثر را به هیچ عنوان ندارد.

در صحبت ها اشاره ای به تغییرات در نحوه اجرا داشتید. منظورتان چیست ؟

پیش از اینکه برنامه زمان و مکان قطعی شود ؛ توضیح زیادی در اینباره نمی توانم بدهم ولی در کل به دنبال یک مقدار تغییر هستم. پیش از این چند تک اثر بصورت لایه لایه در نقاشی پشت شیشه داشتم که در برخی نمایشگاه ها دیده شدند. اینبار می‌خواهم همین کار را بصورت ملموس تری انجام دهم. در طی صحبت هایی که با استاد طاهران پور داشتم به این نتیجه رسیدم. با این حال باید صبر کرد و نتیجه را دید.

چرا موضوع پرندگان این اندازه برای شما مهم است ؟

نخستین دلیلش علاقه شخصی است. دلیل دیگرش به شرایط موجود باز می‌گردد. اینکه ما در ایران حدود ۵۵۰ گونه پرنده داریم و بیشتر مردم از حضور آنها در پهنه سرزمینی خود بی خبر هستند. از این موضوع که برخی از این موجودات دارای شرایط خاص هستند و شاید متاسفانه نتوانیم تا چند سال دیگر آنها را ببینیم بی خبر هستند. از این موضوع که ما انسان ها نقش مهمی در نابودی این موجودات داریم بی خبر هستند و یا اگر هم خبر داشته باشند برایشان اهمیتی ندارد. به همین دلیل است که می‌خواهم نمایشگاه ۱۰۰ پر پرواز را برگزار کنم. نمایشگاهی که در آن توجه مخاطبانم به این موجودات زیبا جلب شود.

چقدر به موفقیت آمیز بودن نمایشگاه صد پر پرواز برای حفظ محیط زیست امید دارید؟

این یک فعالیتی است که نتیجه اش با من نیست طبق وظیفه و مسئولیتی که بر عهده ام بود این کار را انجام می‌دهم. بخشی از آن هم با رسانه‌ها است. این رسانه است که باید اخبار و مسایل مربوط به نمایشگاه را انعکاس دهد که نقش بسیار مهمی هم هست. بخش دیگر به مردم باز می‌گردد. آنها هستند که باید متوجه نابودی زیستگاه ها و تنوع زیستی بشوند. آنها هستند که باید در مقابل محیط زیست خودشان احساس مسولیت کنند. با این حال اگر یک نفر هم با زیبایی و گوناگونی تنوع زیستی ایران آشنا شود ؛ برای من یک برد است و من به هدفم رسیده ام.