حمایت از تولید داخلی زمینه تحقق اقتصاد مقاومتی را فراهم می‌کند

اقتصاد مقاومتی فرصت مغتنمی برای بخش خصوصی است تا به مدد اهداف اصلی مطرح در آن، بتواند در اقتصاد نقش مهمی را ایفا کند. از سوی دیگر تحقق ابعاد مستتر در اقتصاد مقاومتی می‌تواند به اجرای آسان‌تر طرح هدفمندی یارانه‌ها کمک کند چراکه طرح هدفمندی یارانه‌ها و اقتصاد مقاومتی دارای یک نقطه مشترک بزرگ به نام عدالت است، این موضوعی است که هوتن پناهی‎پور، دبیر اجرایی نخستین اجلاس مدیریت و فرصت‌های سرمایه‌گذاری، در جریان گفت‌وگوی تفصیلی‌اش با «آیت ماندگار» بیان کرد.

از نظر شما بخش خصوصی تا چه حد می‌تواند در تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نقش ایفا کند، به تعبیر بهتر نقش بخش خصوصی در این راستا چیست؟
همان‌طور که بندهای اصلی و مؤلفه‌های مطرح در اقتصاد مقاومتی نشان می‌دهد، این سیاست در نتیجه تمام دیدگاه‌ها، تجربیات، فرصت‌ها، تهدیدها و چالش‌های سال‌های قبل تدوین‌شده و در آن ازنظریات اهالی اقتصاد استفاده‌ شده است. درست به همین دلیل می‌تواند همچون نقشه راه برای توسعه اقتصادی مورداستفاده قرار بگیرد. از سوی دیگر مخاطب اصلی همان بخش خصوصی است. بر این اساس توسعه اقتصادی با محوریت بخش خصوصی روی می‌دهد. نگاهی جزئی به ۲۴ بند اقتصاد مقاومتی نشان می‌دهد در تمام بندها فرصت جدیدی برای بخش خصوصی فراهم‌شده است چراکه محور اصلی اقتصاد مقاومتی توجه به پتانسیل داخلی و منطق جهانی است، موضوعی که هدف اصلی بخش خصوصی است.

فرصت‌هایی که به آن اشاره می‌کنید به‌طور مشخص در چه بخش‌هایی از اقتصاد مقاومتی برای بخش خصوصی وجود دارد؟
در تمام بندهای اقتصاد مقاومتی توجه به بخش تولید، حمایت نظام بانکی از بخش‌های تولیدی، مدیریت واردات و جهت‌گیری به سمت صادرات مدنظر قرارگرفته است. همچنین در سیاست‌های ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب، حضور بخش خصوصی در فعالیت‌های نفتی مورد تأکید قرارگرفته است که این نیز به‌عنوان یک فرصت ویژه‌برای بخش خصوصی می‌تواند مورداستفاده قرار بگیرد. به‌این‌ترتیب در تمام بندهای اقتصاد مقاومتی سکویی برای پیشتازی بخش خصوصی فراهم‌شده است.

وظیفه بخش خصوصی برای بهره بردن از این فرصت چیست؟
بخش خصوصی باید تمام بسترهای لازم را برای تحقق این اهداف فراهم کند ازجمله با استفاده از دانش علمی و تأکید بر مدیریت درست و درعین‌حال برقراری ارتباط در عرصه بین‌الملل بتواند از فرصت ویژه‌ای که پیش رو دارد بهره ببرد. یکی از مهم‌ترین نکات اصلی که در اقتصاد مقاومتی مدنظر قرارگرفته و درواقع نوعی فرصت استثنایی محسوب می‌شود توجه ویژه‌بر خودکفا شدن در تولید کالاهای اساسی و دارویی است. به‌این‌ترتیب بخش‌های مرتبط با این صنایع می‌توانند از فرصت موجود در راستای پیشرفت بهره ببرند. از دیگر بخش‌های موردتوجه در اقتصاد مقاومتی باید به حوزه معدن، آی تی و مصالح ساختمانی اشاره کرد. بر این اساس صنایع فوق هم دارای فرصت مغتنمی برای پیشرفت هستند. همچنین از دیگر مزیت‌های اقتصاد مقاومتی برای بخش خصوصی تأکید بر نیروی انسانی است به‌این‌ترتیب بخش خصوصی می‌تواند از دارایی و پتانسیل موجودش در این حوزه بهره لازم را ببرد.

از نظر شما الزامات اصلی برای تحقق این اهداف چیست؟
اقتصاد مقاومتی دو چهره اصلی دارد که به حوزه ایجابی و حوزه فردی تقسیم می‌شود. بر این اساس در حوزه ایجابی یکی از مهم‌ترین الزامات توجه به فضای کسب‌وکار است. موضوعی که قانونش در مجلس هم تصویب‌شده و برای اجرایی شدن نیازمند حمایت نظام اجرایی است. از سوی دیگر در حوزه فردی با تهدید محکمی ازجمله تحریم روبه‌رو هستیم. به‌این‌ترتیب سیاست خارجی و دیپلماسی باید با اهداف اقتصادی همسو شود. درعین‌حال در اهداف سیاسی و بین‌المللی هم باید اهداف اقتصادی به‌عنوان محور اصلی مدنظر قرارگرفته شود. به تعبیر بهتر اگر بخواهیم اقتصاد مقاومتی منطبق با اهداف اصلی‌اش اجرایی شود باید فضای کسب‌وکار در تعامل با فضای بین‌المللی و رفتارهای منطقی باشد.

به‌ این‌ ترتیب اقتصاد مقاومتی تا چه حد در حل مشکلات می‌تواند کارساز باشد؟
اگر اقتصاد مقاومتی را مقاوم کردن اقتصاد در برابر تحریم‌ها و رسیدن به اهداف ترجمه کنیم متوجه می‌شویم که برون‌رفت از تمام مشکلات و رسیدن به اهداف از همین مسیر عبور می‌کند.

از نظر شما با مزایایی که اقتصاد مقاومتی به همراه می‌آورد مهم‌ترین راهکار تحقق اهداف مستتر در آن چیست؟
همان‌طور که پیش‌ازاین مطرح شد اقتصاد مقاومتی در حقیقت نتیجه ۳۷ سال تجربه بعد از انقلاب است. با توجه به آنچه قبل از انقلاب هم در اقتصاد ایران وجود داشت، اقتصاد ما در معرض چالش‌های متعددی ازلحاظ بینش اقتصادی، مدیریت اقتصادی، تهدیدها و تدابیر اقتصادی بوده و هست. در این ۳۷ سال در هر دوره‌ای نظام جمهوری اسلامی راه را برای تجربه سیاست‌های مختلف توسط مدیران و دست‌اندرکاران باز گذاشت و درعین‌حال شرایط مختلفی ازجمله اقتصاد جنگی بر کشور ما سایه افکنده بود اما بعد از پایان جنگ تجربه‌های مختلفی از اقتصاد بازار گرفته تا جنگ اقتصادی و تحریم در کشور تجربه شد، همچنین در دوره‌ای به دلیل تلاطمات اقتصادی منطقه و جهان در معرض حوادث مختلف بوده و ما هم به‌تناسب تدابیری مناسب داشتیم. درنتیجه تمام این تجربیات و دیدگاه‌ها، اقتصاد مقاومتی به‌عنوان بسته تکمیلی مطرح شد؛ بنابراین اقتصاد مقاومتی به‌عنوان یک نگاه جدید به اقتصاد مطرح است و همان‌طور که رهبر معظم انقلاب فرمودند اگر اقتصاد مقاومتی درست تبیین شود می‌تواند به‌عنوان الگویی همگن برای کشورهایی همچون ایران به کار بسته شود؛ اما در بحث راهکارهای تحقق اقتصاد مقاومتی، قسمت اصلی مربوط به حاکمیت که دربرگیرنده قوای سه‌گانه و تمام تصمیم گیران در این حوزه است می‌باشد. به‌طوری‌که بخش حاکمیت وظیفه زمینه‌سازی، بسترسازی، پشتیبانی، هدایت و سیاست‌گذاری بر این نسخه را بر عهده دارد. قسمت عملیاتی و اجرایی نیز مربوط به مردم است، زیرا اقتصاد مقاومتی عمدتاً بر محوریت مردم قرار دارد. لذا آحاد مردم یعنی نخبگان و تصمیم سازان مردمی و اجراییات مردم در حوزه‌های مختلف باید در این صحنه حاضر شوند. آنچه مربوط به مردم می‌شود توجه به شاخص‌هایی است که در این اقتصاد وجود دارد.

از نظر شما جهت‌گیری اصلی اقتصاد مقاومتی بر چه اساسی قرار دارد؟
در پاسخ به این سؤال باید گفت جهت‌گیری و محوریت اقتصاد مقاومتی بر تولید است، یعنی اگر اقتصاد بخواهد در مقابل تهدیدات مقاوم باشد و به اهداف تعالی برسد باید مقاوم باشد. بر این اساس سرمایه‌گذاری‌های مردمی باید بیشتر متوجه تولید باشد و مردم باید توجه کنند ارزش‌افزوده‌ای که در اقتصاد مقاومتی حاصل می‌شود باید بیشتر در حوزه تولید حاصل شود تا قسمت‌های دیگر. بر این اساس اگر تولید شکل بگیرد تمام منابع ما از بالقوه به بالفعل می‌رسد، یعنی منابع طبیعی و نیروی انسانی و اشتغال ما شکل پیدا می‌کند. نکته دوم این است که باید مردم سعی کنند بهره‌وری را در سطح خانواده، بنگاه و کشور بالا ببرند، یعنی به حداقل رساندن ضایعات و به حداکثر رساندن سود و فایده.

شماره 20 دوهفته نامه آیت ماندگار