سکوت عارف مدبرانه است

در ابتدا لطفاً به صورت مختصر خودتان را معرفی کنید.
علیرضا رحیمی متولد ۱۳۴۷. فارغ‌التحصیل کار‌شناسی ارشد در رشته حقوق بین‌الملل هستم. بخشی از سوابق خدمتی من در وزارت نیرو و بخشی هم در معاونت اجرایی ریاست جمهوری بوده است. قبل از حضور در مجلس دهم به عنوان مشاور معاون اجرایی رییس جمهور مشغول بکار بودم و توفیق حضور ۱۰ سفر استانی را با رییس جمهور داشتم.

بسیاری از مردم شما را با آن فیلم معروف در زمان جنگ که در زندان‌های صدام، خبرنگار هندی را دعوت به حجاب کردید می‌شناسند. کمی از حال و هوای آن دوران بگویید.
بهرحال دشمن آمده بود که خانه ما را اشغال کند و در کمال ظلم و وحشی‌گری تمام هستی ما را مورد تهدید قرار داد. در سال ۶۱ من کلاس دوم راهنمایی بودم و ساکن خوزستان. در آن ایام استان خوزستان فضای کاملا دفاعی و حماسی داشت و زنان و مردان در تمام سنین فقط به این فکر می‌کردند که چطور می‌شود از کشور دفاع کرد. در مدرسه‌ای که من درس می‌خواندم محصلین به همراه معلمان خود برای دفاع از کشور به جبهه‌ها اعزام شدند. من هم به مانند بسیاری از افراد توفیق حضور در جبهه را داشتم و در همین دوران هم مجروح و هم اسیر شدم. دو سال را در زندان‌های صدام سپری کردم. وقتی به جنگ رفتم و مجروح شدم ۱۴ سال داشتم. آن مصاحبه معروف هم سال ۶۲ و در اردوگاه الرمادی اتفاق افتاد. آن خانم خبرنگار که از من سوال پرسید اصالتاً هندی بود و به عنوان مترجم خبرگزاری فرانسه فعالیت می‌کرد. ایشان همچنین به عنوان استاد زبان فارسی در دانشگاه دهلی تدریس می‌کرد.

فکر حضور در انتخابات مجلس از کجا در ذهن شما رقم خورد؟
فکر حضور در مجلس از دوره‌های چهارم و پنجم در ذهن من شکل گرفت. نگاه من این بود که مجلس علی‌رغم جایگاه والایی که در کشور دارد از جامعیت لازم برخوردار نیست. احساس کردم می‌توانم به نوبه خودم قدم‌های کوچکی در جهت کمک به این مهم بردارم. من دوره ششم و هشتم هم از تهران کاندیدای مجلس شدم. در دوره ششم بصورت کاندیدای مستقل در انتخابات شرکت کردم و با ۱۵۷ هزار رای نفر هفتاد و پنجم شدم. در مجلس هشتم با لیست یاران خاتمی وارد عرصه رقابت شدم اما در آن دوران به قدری فضای انتخاباتی سرد بود که جز آقای محجوب که ایشان هم در دور دوم موفق به حضور در مجلس شدند هیچ کس از این لیست صاحب کرسی بهارستان نشد.

شما پیش از انتخابات مجلس دهم مشاور آقای شریعتمداری، معاون اجرایی رییس جمهور بودید. آیا این سمت باعث حضور شما در لیست امید شد؟
حضور من در انتخابات و قرار گرفتن در لیست امید موجب شادمانی بزرگورانی چون جناب شریعتمداری شده بود. من از سال‌ها قبل برای حضور در مجلس انگیزه داشتم زیرا نگاهم به این جایگاه، ملی بود. البته پس از اینکه در لیست قرار گرفتم و به تبع آن پیروز انتخابات شدیم نیز آقای شریعتمداری خیلی خوشحال شدند و به من تبریک گفتند.

در حال حاضر به عنوان یکی از اعضای فراکسیون امید در مجلس حضور دارید. آیا این فراکسیون توانسته در جهت مطالبات حامیان خود در انتخابات ظاهر شود؟
پس از مجلس ششم دیگر فرصت آن دست نداد که یک تصویر واقعی از اصلاح طلبان در مجلس به نمایش گذاشته شود. خوشبختانه این اتفاق مبارک در مجلس دهم به وقوع پیوست. وقتی انتخابات تمام شد، تمام نگاه‌ها به انتخاب رییس مجلس بود. پس از آنکه نتیجه انتخاب رییس مجلس واگذار شد خیلی‌ها فکر کردند که فراکسیون امید از انسجام لازم برخوردار نیست. اما بعد از گذشت بیش از شش ماه از مجلس دهم می‌بینیم که این فراکسیون حضوری فعال در کمیسیون‌ها، صحن علنی مجلس و در مجامع و هیات‌های نظارتی و در عرصه ملی داشته است.

برخی از فعالین اصلاح طلب و مخصوصاً جوانان از سکوت بیش از حد دکتر عارف، رییس فراکسیون امید در مجلس گلایه دارند. شما این گلایه‌ها را به حق می‌دانید؟
به نظر من موضوع گله نیست بلکه به نوعی موضوع انتظارات این عزیزان است. بهرحال مردم و بویژه جوانان در انتخابات سنگ تمام گذاشتند و حماسه‌ای بزرگ را خلق کردند و انصافاً انتظاراتشان هم به حق است. سکوت آقای دکتر عارف نشان از آن دارد که ایشان اهل جنجال و سر و صداهای کاذب نیست. این سکوت ایشان یک سکوت مدبرانه است. امروز دکتر عارف به بهترین نحو و هوشمندانه در حال مدیریت فراکسیون امید و همزمان مجمع نمایندگان تهران است. فعالیت و توفیقات نمایندگان لیست امید در مجلس برآیند مدیریت منطقی و هوشمندانه دکتر عارف است.

بسیاری از اصلاح طلبان از روند انتصابات رییس جمهور و زیرمجموعه ایشان در این چند سال اخیر رضایت نداشتند و معتقدند دولت در انتخاب و ابقای افراد تا حد زیادی با رقیب سیاسی خود مسامحه کرده است. نظر شما در این باره چیست؟
آقای روحانی کابینه خود را ائتلاقی تشکیل داد. بی‌شک کابینه ائتلافی بذاته همیشه با چالش مدیریت روبرو است. امروز مسئله مهم این است که مدیریت کابینه درست و منطقی باشد تا بشود مشکلات جامعه را برطرف کرد. همانطور که اضلاع مختلف جریان اصلاح طلبی از آقای روحانی حمایت کردند‌‌ همان قدر هم انتظار داشتند در آیینه و نمای دولت دارای نقش باشند؛ حال وقتی این تصویر را مشاهده نمی‌کنند گله‌مند می‌شوند. بنده بطور کلی موافقم که در برخی استان‌ها و حتی بعضی دستگاه‌های دولتی، بدنه‌ای همراه با دولت وجود ندارد. همین همراه نبودن با دولت باعث کارشکنی غیرمستقیم برای تصمیمات دولت می‌شود. بی‌تردید این سنگ اندازی‌ها در کوتاه مدت اثرات منفی بر روی کار دولت می‌گذارد. به نظر من اگر دولت بتواند در همین مدت کوتاه تا انتخابات ریاست جمهوری قدمی در جهت ترمیم مدیریتی با هدف انسجام بیشتر بردارد با رشد رای قابل توجه‌ای در انتخابات اردیبهشت ۹۶ روبرو می‌شود.

تا چند ماه دیگر انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای شهر و روستا را در پیشرو داریم. برنامه اصلاح طلبان برای حضور پرقدرت در این دو انتخابات چیست؟
اول از همه باید به موضوع بصورت ملی نگاه کرد. بحث مهم در انتخابات، مشارکت بالای مردم پای صندوق‌های رای است. امیدواریم همه و مخصوصاً جوانان در انتخابات مشارکت کنند و افراد با لیاقت را بر سر کار بیاورند. ما باید به سمتی برویم که کرسی‌های شورا‌ها در اختیار افراد حرفه‌ای و متخصص باشد. اما راجع به تصمیم اصلاح طلبان در انتخابات ریاست جمهوری باید بگویم که فرد مورد نظر آن‌ها آقای حسن روحانی است. اینکه عده‌ای می‌گویند اصلاح طلبان یک گزینه دیگر را رو می‌کنند و هنوز از فرد مورد نظر یاد نمی‌کنند، سیگنال‌های منفی و انحرافی در جهت تضعیف جبهه اصلاحات است.

انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رییس جمهور آمریکا نگرانی‌ها را در رابطه با آینده توافق هسته‌ای ایران و ۱+۵ بیش از پیش کرده است. به نظر شما ایران چه موضعی را باید در پیش بگیرد؟
موضع جمهوری اسلامی ایران به برجام یک موضع خردمندانه و حقوقی بود. برجام یک سند بین‌المللی است. در این سند یک طرف ایران است و طرف دیگر شش کشور قدرتمند دنیا حضور دارند و این توافق فقط مربوط به آمریکا نمی‌شود. نگاه جمهوری اسلامی ایران نقض در مقابل نقض نیست بلکه استیفای حقوق کامل هسته‌ای و تعهدات مصرح است. این تخریب‌هایی که از بیرون و داخل نسبت  به رییس جمهور انجام می‌شود نمی‌تواند خدشه‌ای به این توافق بین‌المللی وارد کند. ما ۲۳ ماه برای رسیدن به توافق مذاکره کردیم نه برای برهم زدن برجام. پس باید تمام تلاش خود را برای پاسداری از ۲۳ ماه مذاکره نفس‌گیر به کار ببندیم. همه ارکان نظام باید در پاسداری از برجام انسجام و وحدت خود را حفظ کنند تا ان شاا... در دوران پسابرجام هم این انسجام در کشور حس شود. امروز خیلی‌ها به دنبال این هستند که بگویند برجام هیچ دستاوردی نداشته ولی عبور از فضای تهدید نظامی ایران و جو سنگین ایران هراسی و اجماع‌سازی علیه ایران مهمترین نتیجه بلافصل برجام بود. همچنین خرید ۱۰۰ فروند هواپیما ایرباس و گشایش در نقل و انتقالات بانکی ولو در سطوح متوسط از دستاوردهای همین مذاکرات طولانی بوده است. دانستن این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است که برجام دستاورد آقای روحانی نیست بلکه دستاورد نظام جمهوری اسلامی ایران است. پس اگر دلبسته نظام و کشوریم امروز هم باید خود را در حفظ این دستاورد سهیم بدانیم.

دولت تدبیر و امید ماه‌های آخر کاری خود را تجربه می‌کند ولی مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم همچنان پابرجاست. این موضوع چقدر می‌تواند پاشنه آشیل روحانی در انتخابات ۹۶ باشد؟
موضوع معیشتی مردم موضوع اول جامعه است. مجلس هم این موضوع را کاملاً درک کرده و بر همین مبنا برنامه ششم را با محوریت سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و سیاست‌های کلی برنامه ششم جلو می‌بریم. محور این سیاست‌ها اشتغال‌زایی و مشارکت و نقش مردم در فرایند واگذاری‌ها است. مجموع این اتفاقاتی که در حال انجام است برای راحتی هرچه بیشتر زندگی مردم است و اینکه مشکلات اقتصادی مردم به حداقل برسد. نرخ بالای بیکاری برای همه ما دردآور است. امروز مراجعات به نمایندگان هم بیشتر در همین رابطه است که متاسفانه در بیشتر مواقع فقط شرمندگی آن نصیب ما می‌شود. باید توجه کرد که مشکلات اقتصادی مردم و کشور نباید فرصتی برای موج سواری عده‌ای در انتخابات شود. ما وقتی مشکلات مردم را می‌بینیم باید بیشتر سعی و کوشش کنیم ولی متاسفانه برخی علاقه‌مند هستند از این موضوع برای تخریب دولت استفاده کنند. همه می‌دانیم که مشکلات جامعه ما یک شبه بوجود نیامده که حالا بخواهیم یک شبه حلش کنیم. مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم همیشه گریبان دولت‌ها را گرفته و برای رفع آن نیاز به کارجمعی در همه دولت‌ها است.

در این سال‌ها مرتباً شاهد اختلاس‌های کلان در کشور هستیم. از قرار معلوم اختلاس در جامعه در حال تبدیل شدن به یک فرهنگ است و مردم نسبت به این اخبار تکراری بی‌تفاوت شده‌اند. ریشه این ناهنجاری در کجاست؟
اینکه اختلاس در حال تبدیل شدن به خبر جاری است جای تاسف و نگرانی دارد. در وهله اول برای درمان این غده سرطانی باید تناسب مجازات را با جرم و مجرم اصلاح کنیم. بسیاری از مواقع شاهد آن هستیم که مجازات در مقابل جرم صورت گرفته ناچیز است. همین موضوع باعث می‌شود که عده‌ای دیگر دست به‌‌ همان جرم بزنند. امروز اگر کسی که دست به اختلاس کلان زده را هم اعدام کنیم باعث آرامش جامعه نمی‌شود، زیرا وی کلی از ثروت کشور را مصرف کرده و گرفتن جان او هیچ دردی از مردم را دوا نمی‌کند. در وهله دوم حضور به موقع قوه قضاییه به موضوع می‌تواند جلوی بسیاری از فساد‌ها را بگیرد. گاهی قوه قضاییه به موقع و دقیق به موضوع ورود پیدا می‌کند ولی چون فرآیند طولانی را طی می‌کند به قول معروف این رسیدگی‌ها و آثار آن، بیات می‌شود.

پیگیری حقوق‌های نجومی برخی مدیران دولتی و واگذاری املاک نجومی به کجا رسید؟
در مجلس و در برنامه ششم، کمیسیون تلفیق یک بند را آورده است که سامانه ثبت حقوق مدیران را در جهت شفاف‌سازی داشته باشند. همچنین قرار است امکانی فراهم شود تا تمام نهادهای نظارتی بتوانند به این سامانه دسترسی داشته باشند. همچنین طرح یک فوریتی شفاف‌سازی حقوق‌های مدیران کشور در مجلس تصویب شد. ان شاا... وقتی این طرح در کمیسیون اقتصادی بررسی شد در صحن مجلس نیز مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت. هرچند که فیش‌های حقوقی برخی مدیران باعث ناراحتی همه ما شد ولی باید بدانیم که نباید با این جوسازی‌ها شرایط را برای مدیران خلاق تنگ کنیم. در رابطه با واگذاری املاک با تخفیف یا ترجیح ناروا هم باید بگویم تحقیق و تفحصی در مجلس تقاضا شده و در مرحله مقدماتی است که غالباً توسط نمایندگان تهران و نیز نمایندگان استان‌های دیگر در حال پیگیری است و جلسات استماع آن در کمیسیون عمران برگزار شده و همچنان ادامه دارد. شبهه‌ای ایجاد شد که حالا که پرونده واگذاری املاک شهرداری در قوه قضاییه باز شده است آیا کمیسیون عمران هم می‌تواند به موضوع تحقیق و تفحص از شهرداری تهران ورود پیدا کند یا خیر که خوشبختانه این شبهه هم برطرف شد. آقای قالیباف هم در جلسات حضور پیدا کرده‌اند و اعلام کردند که آمادگی دارند تا هر حد ممکن موضوع را برای نمایندگان روشن کنند که امیدواریم در عمل هم تا مرحله آخر این اتفاق بیافتد.

چندی پیش آقای رییس جمهور در مراسم رونمایی از منشور حقوق شهروندی شرکت کرد و گفت به یکی دیگر از وعده‌های خود عمل کردیم. شما این منشور را نیاز کشور می‌دانید یا به نوعی آن را ژست انتخاباتی دولت تدبیر و امید تلقی می‌کنید؟
حقوق شهروندی یکی از دغدغه‌های اصیل قانون اساسی ما است. این یک اتهام است که منشور حقوق شهروندی را ژست انتخاباتی آقای رییس جمهور قلمداد کنیم. در دوره‌ای که آیت ا... یزدی، رییس قوه قضاییه بودند دفتری به این نام راه اندازی شد ولی پس از آنکه نتوانست در حوزه اجتماعی تمام و کمال به وظایف خود بپردازد این دفتر هم تعطیل شد. اکنون آقای روحانی با رونمایی از این منشور به یکی از وعده‌های خود جامه عمل پوشاند. این منشور حاصل سه سال کار توسط همکاران ایشان بود و به این راحتی به سرانجام نرسید. جا دارد از خانم دکتر امین‌زاده که در معاونت حقوقی ریاست جمهوری این کار را آغاز کردند به طور ویژه تشکر کنم. حقوق شهروندی صرف ادعای آقای روحانی نیست بلکه برآیندی از فصل سوم قانون اساسی است. مصیبت بزرگ این بود که مردم از حقوق شهروندی خود اطلاع نداشتند ولی امروز دولت مسیری را باز کرده که مردم با این حقوق آشنا شوند.

چقدر امیدوار هستید که مجلس دهم بتواند در جهت رضایت عمومی جامعه گام بردارد؟
انگیزه اول نمایندگان مجلس دهم ایجاد فضایی برای آرامش عمومی جامعه است. در همین مدت کوتاه، نمایندگان سعی کردند قوانینی را به تصویب برسانند که رضایت عمومی در جامعه ایجاد شود.

به عملکرد دولت یازدهم و مجلس دهم چه نمره‌ای می‌دهید؟
دولت یازدهم نمره قابل قبولی می‌گیرد زیرا در‌‌ همان ابتدا توانست با مذاکرات بین‌المللی خود توافق هسته‌ای را به سرانجام برساند که اگر این توافق انجام نمی‌شد کشور در یک بن‌بست قرار می‌گرفت و هر روز سایه جنگ بر سر مردم ایران بود. امروز ایران در خاورمیانه به لحاظ امنیت نمونه است. فکر می‌کنم مجموعه تصمیمات دولت در حوزه‌های مختلف امیدوارکننده بوده و می‌توانیم به شایستگی از این زحمتکشان یاد کنیم. در رابطه با مجلس باید بگویم فعلاً وقت نمره دادن نیست زیرا در اول راه قرار دارد. ضمناً نمره به دولت و مجلس را مردم باید بدهند نه نمایندگان و مسئولین.

در پایان اگر صحبت خاصی دارید بفرمایید.
من صمیمانه از اعضای نشریه آیت ماندگار تشکر می‌کنم و امیدوارم تمام رسانه‌ها با صداقت و شفافیت و در فضایی امن و آرام به کار خود ادامه دهند.

شماره 26 دوهفته نامه آیت ماندگار