فضای بی‌حدوحصر!

پروژه تهدید برای تحدید اینترنت بیش‌ازپیش از سوی اصولگرایان دنبال می‌شود خاصه با ظهور شبکه‌های اجتماعی پرطرفدار نظیر تلگرام و اینستاگرام؛ منتها پارادوکس استفاده هم‌زمان برخی از مقامات و مسئولین عالی‌رتبه و حتی همین نیروهای محافظه‌کار از چنین فناوری‌های نوینی تا این لحظه مانع از فیلترینگ گسترده‌تر در فضای مجازی شده است، البته به‌زعم حقیر تأثیر ارتباط دوسویه میان کاربران عادی شبکه‌های اجتماعی با همین طیف از مسئولین و سیاسیون که به شکل مداوم از فضای مجازی استفاده می‌کنند دور جدیدی از فشارها را برای محدودیت بیشتر اینترنت رقم‌زده است چراکه به‌واسطه برقراری این دیالوگ دوطرفه نه‌تنها دوران مونولوگ گویی و تک‌صدایی رسانه‌های رسمی و همچنین تأثیرگذاری بلندگوهای تبلیغاتی بر روی مردم به پایان رسیده است بلکه این مردم عادی هستند که با «هشتک» و «طوفان توئیتری» مسئولین را با خود در راستای تغییر و تحول پیرامون مسائل مورد مناقشه همراه می‌کنند.

گواه این مدعا را نیز می‌توان در حضور پرشور شهروندان حامی اصلاحات در حاشیه تشییع‌جنازه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی مشاهده کرد که بازتاب شعارها و مطالباتشان در فضای مجازی به متن آن مراسم تبدیل شد! تا جایی که علی مطهری نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی تحقق یافتن این شعارها و مطالبات مردمی را عامل حفظ وحدت در کشور معرفی کرد؛ اما نقطه عطف این ماجرا انتقادات تندوتیز تشییع‌کنندگان از سیاست‌های سلیقه‌ای صداوسیما بود که صدای بلند معترضان در خیل جمعیت به گوش عبدالعلی علی عسکری رئیس رسانه ملی نیز رسیده شد! داغ شدن این ماجرا در شبکه‌های اجتماعی رئیس این سازمان را بر آن داشت تا در اقدامی دور از انتظار و صدالبته تحسین‌آمیز رسماً اعلام کند که انتقادات را به روی چشم می‌گذارد و سیاست‌های صداوسیما را اصلاح می‌کند!

جالب آنکه در موردی نسبتاً مشابه نیز اخیراً دو نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی خواهان رسیدگی به درخواست بخشی از مردم حوزه استحفاظی خود پیرامون رفع پارازیت‌های ماهواره‌ای شده‌اند! در این ماجرا هم پژواک این خواسته به‌حق اما متفاوت و کمتر شنیده‌شده مردم شیراز از طریق همین شبکه‌های مجازی در میان نمایندگان شهرشان انعکاس پیدا کرد.

بی‌شک شنیده شدن و به رسمیت شمردن مطالبات مردمی از سوی مسئولین به‌واسطه اشتراک در فضای مجازی امری بسیار فرخنده است که باید آن را به فال نیک گرفت، خواه آنکه وعده رسیدگی به آن‌ها تنها در حد حرف و سخن باقی بماند! چنانکه وعده اصلاح سیاست‌های رسانه ملی نیز گویی در حجم گزارش‌های یک‌جانبه اخبار ۳۰: ۲۰ به آرشیو بایگانی سایر وعده و وعیدهای مسئولین سپرده‌شده است. با این حال بی‌اعتنایی نسبت به خواسته‌های قانونی مردم که از طریق فضای بی‌حدوحصر اینترنت مطرح می‌شود و همچنین تلاش برای محدود کردن شبکه‌های اجتماعی در ازای پاسخگویی مناسب به نقدهای کاربران فضای مجازی می‌توان گفت به‌نوعی پاک کردن صورت‌مسئله است بجای حل کردنشان که ادامه چنین رویه‌ای در وهله نخست تعمیق شکاف بی‌اعتمادی در جامعه را به دنبال خواهد داشت. قطع یقین اگر چاره‌ای برای حل‌وفصل این صورت‌مسئله اندیشه نشود و مطالبات انباشته‌شده مردمی و وعده‌های بر زمین‌مانده مسئولین در حوزه‌های مختلف که در شبکه‌های اجتماعی ظهور و بروز پیداکرده با فیلترینگ نفی شود، زنگ خطری در باب انفعال و بی‌تفاوتی مردم نسبت به منافع ملی به صدا درخواهد آمد بخصوص به هنگام بزنگاه‌هایی که حضور مردم دوشادوش مسئولین برای کشور ضروری است.

شماره 27 دوهفته نامه آیت ماندگار