حمایت از کالای داخلی در گرو اعتماد عمومی

فضاسازی موفق برای ایجاد اقبال عمومی به کالاهای تولید داخل علاوه بر تشریح مزایای آن برای اقتصاد کشور و معیشت شهروندان نیازمند شناخت ذائقه مصرف‌کنندگان، احترام به حقوق آنان و نیز کاربرد روش‌های کارآمد و نوین تبلیغاتی است.
آشکار شدن سمت و سو و هدف‌گذاری حرکت کشور در سال نو موجب شد تا هر یک از دستگاه‌ها بنابر مسوولیت‌ها و وظایف، ماموریتی ویژه را پیش‌روی خود بینند. علاوه بر این، مخاطب قرار گرفتن همه مردم برای همیاری در جهت «حمایت از کالای ایرانی» از سوی رهبر معظم انقلاب در نخستین لحظات سال 97، این مهم را به ماموریتی همگانی و ملی مبدل ساخت.
در این میان، رسانه به عنوان حلقه‌ای واسط میان مردم و حاکمیت و نیز ابزاری برای اطلاع‌رسانی، تبلیغات، برقراری ارتباطات چندجانبه و عمومی و نیز فرهنگ‌سازی کارویژه‌هایی متعدد و در عین حال پراهمیت در جهت دستیابی به هدف رونق تولید داخلی می‌یابد.
در نگاه نخست و به عنوان یکی از اولین بازتاب‌های شعار سال در رسانه‌های فراگیری چون صدا و سیما، شاهد انتشار تبلیغاتی با موضوع مزیت خرید انواع کالاهای ایرانی از پوشاک تا لوازم‌التحریر بوده‌ایم؛ تولیداتی رسانه‌ای که با وجود تلاش برای کاربرد برخی ایده‌های جذاب و خلاقانه تنها بخشی از قابلیت و بایسته‌های فعالیت رسانه‌ای را به نمایش در می‌آورد.
همچنین باید یادآور شد که صداوسیما را نمی‌توان تنها رسانه مرجع و موظف در زمینه ایجاد گرایش به مصرف محصولات داخلی به شمار آورد و مأموریت رسانه را باید در حوزه‌ای گسترده شامل مطبوعات، خبرگزاری و سایت‌های خبری، تارنماهای عمومی، وبلاگ‌های شخصی و نیز شبکه‌های اجتماعی مورد تدقیق و بررسی قرار داد.
یکی از اصلی‌ترین بایسته‌هایی که در حمایت کارآمد از تولیدات ملی به چشم می‌خورد جلوگیری از تبدیل تبلیغات به ضدتبلیغ برای این محصولات و توجه به اصل اقناع مخاطب در این زمینه است.
آنچه مشخص است این است که رسانه در پیگیری موفق اهداف و سیاست‌های خود نزد مخاطبان، ناگزیر از انتقال پیام به غیرمستقیم‌ترین شکل ممکن است، از این‌رو ایجاد ضرورت و نه نمایش ضرورت برای مصرف تولیدات وطنی در اولویت مأموریت‌های رسانه قرار می‌گیرد.
در این راه، بهره‌گیری از به روزترین تکنیک‌ها و علوم روانشناسی، جامعه‌شناسی و در نهایت تبلیغات لازم است تا ضرورت همگانی و هدف بلندمدت حمایت همه جانبه از محصولات ساخت کشور را به قبول مخاطبانی چند میلیونی برساند.
نکته ظریف یا به عبارتی دیگر وظیفه بسیار دشوار در این میان احترام به حقوق مصرف کننده ایرانی در رسانه است. انواع رسانه از یک سو موظف است تا انگیزشی عمومی را به سوی خرید کالای داخلی و تشریح نتایج و پیامدهای مثبت این اقدام ایجاد کند و از دیگر سو به شکلی مسوولانه منافع فردی و حقوق مخاطبان خود را در نظر بگیرد.
در این جهت، ایجاد امکان معرفی انواع محصولات باکیفیت وطنی در قالب‌هایی سوا از پیام‌های بازرگانی و تبلیغات تجاری مرسوم، شناسایی و شناساندن تولیدات برتر در جهت الگوسازی برای سایر تولیدکنندگان، ایجاد امکان مقایسه واقعی محصولات داخلی با نمونه‌های خارجی وغیره می‌تواند گام‌هایی مؤثر در جهت رعایت حقوق مصرف کنندگان باشد.
گذشته از آن چه بیان شد رسانه‌های فراگیر از این امکان بهره‌مندند که در زمینه‌های گوناگون نیازها و سلایق مخاطبان را در فرایند مصرف شناسایی کرده و با انتقال آن به بنگاه‌های تولیدی یا به عبارتی فرایند تولید، همسازی مناسب‌تری را بین محصولات و مصرف کنندگان داخلی به وجود آورند.

معمای پیام‌رسان داخلی
سرنوشت پیام‌رسان‌های مجازی داخلی، نوسانات اخیر ارزی، فرهنگ‌سازی در زمینه حمایت از کالای ایرانی و... مسائلی است که به طور ویژه با مفهوم اعتماد ملی گره خورده و در این میان نقش رهبری در احیا و تقویت این مفهوم، کلیدی و تعیین کننده است.
این روزها بسیاری بازگشت اعتماد به فضای عمومی جامعه را راهگشای گذار امن از بسیاری از چالش‌های پیش‌روی کشور می‌دانند؛ سرمایه مدنی گران‌بهایی که در طوفان بسیاری از حوادث و بروز چالش و دشواری‌ها به شکلی ملموس دچار نقصان شده و بازیابی و گسترش آن ضرورتی اساسی به شمار می‌آید.
از دید بسیاری از ناظران، جامعه امروز ایرانی در اوضاعی با ویژگی‌های مشارکت جویی و مطالبه‌گری سیاسی، تحول‌خواهی مدنی و اقتصادی و همزمان کاهش سطح اعتماد به فرایندهای موجود در جهت دستیابی به خواسته‌هایی گسترده مواجه است که نمودهای آن را می‌توان در تحولات گذشته و اخیر به چشم دید.
در این ارتباط می‌توان به سطح نازل و ضعف فرایند اعتمادسازی در پرونده هدفمند سازی یارانه‌ها اشاره کرد و این در حالی بود که کمتر از یک سال از مشارکت سیاسی حداکثری مردم در انتخابات خردادماه سال 92 و رأی مثبت بیش از 50 درصد شرکت کنندگان به برنامه و خط مشی اعتدالی سپری شده بود.
پس از زمین لرزه آبان ماه پارسال در استان کرمانشاه، این چالش بار دیگر رخ نمود و وجود گسست در اعتماد مردم به دستگاه‌های مسوول سبب شد تا برخی از شهروندان کمک‌های مالی خود را برای رساندن به زلزله زدگان به برخی چهره‌های شناخته شده ورزشی، دانشگاهی، هنری و... بسپارند.
پیامدهای ضعف اعتماد عمومی در گیر و دار ترویج پیام‌رسان‌های تلفن همراه و شبکه‌های اجتماعی داخلی به جای نسخه‌های خارجی بار دیگر آشکار شد تا جایی که این موضوع مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. از دید بسیاری از مخالفان و منتقدان، ضعف‌های امنیتی و احتمال رسوخ به حریم خصوصی افراد مهمترین دلایل رویگردانی از شبکه‌های مجازی داخلی به شمار می‌آید.
در همین ارتباط بود که روز دوشنبه بیستم فروردین ماه رهبر انقلاب در دیدار با مدیران و مسوولان کشور از حرمت شرعی نقض حریم خصوصی افراد سخن گفتند و ضمن استقبال از ترویج پیام‌رسان‌های داخلی، به تقویت شالوده اطمینان عمومی در این زمینه پرداختند.
نگاهی به تجربیات گذشته در زمینه تبیین رأی و دیدگاه رهبری در حوزه‌های حساس و چالش‌زا، میزان اثرگذاری آن را در جلب همراهی و تقویت اعتماد عمومی به تصویر می‌کشد.
رهبر انقلاب در برهه‌هایی سرنوشت ساز چون برگزاری انتخابات با «حق الناس» خواندن رأی مردم، بسیاری از تبلیغات سوء و القائات بیگانه را برای در هم شکستن مشارکت مردمی ناکام گذاشته و به رغم امیدواری دشمنان به یاس ملت، زمینه ساز خلق حماسه‌هایی کم نظیر شده‌اند.
کلام رهبری همچنین بارها در تقابل تفاسیر و تأویل‌های متقابل و چالش‌زا راهگشای رفع اختلافات بوده و مسیر حرکت مردم و مسوولان را مشخص ساخته است چنان‌که مقام معظم رهبری در سخنرانی امسال خود در حرم مطهری رضوی، چارچوب آزادی برای همگان را قوانین کشور به ویژه قانون اساسی عنوان کردند.
از دید بسیاری، جایگاه معنوی و مذهبی رهبر انقلاب و بیان نظر قاطع شرعی ایشان تنها در حق الناس خواندن رأی مردم و حرمت نقض حریم خصوصی شهروندان فصل الخطاب نیست بلکه فتوای ایشان مبنی بر حرمت دائمی تولید و استفاده از تسلیحات اتمی در کشاکش اختلافات هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و کشورهای غربی به پشتوانه‌ای برای اقناع آنان به پذیرش حقوق هسته‌ای کشور مبدل شد.
رهبر انقلاب همچنین در حوزه اقتصادی و در پیام نوروزی امسال حمایت از کالای ایرانی را راهکار گذر از مشکلات کشور در حوزه‌های تولید و اشتغال و حرکت به سوی رونق اقتصادی عنوان کرده و مسیر حرکت مردم و مسوولان را مشخص ساختند.
از همین‌روی، اکنون رهبر انقلاب در بسیاری از حوزه‌ها در جایگاه استوانه اعتماد عمومی قرار گرفته و تبیین دقیق و شفاف دیدگاه‌های ایشان در حوزه‌های گوناگون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و... نیز استناد و تکیه بر این دیدگاه‌ها را می‌توان به چشم عنصری اطمینان‌بخش در جامعه مورد توجه قرار داد.

شماره 54 دوهفته نامه آیت ماندگار