فیلتر یا فیلترشکن؟!

آیت ماندگار- سال‌هاست که از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، هم به عنوان فرصت و هم به عنوان تهدید یاد می‌کنند. به قدری موضوع اهمیت پیدا کرده که رهبر انقلاب هم، چندی پیش درباره حضور جوانان در فضای مجازی، توصیه‌هایی را به این قشر کردند. از این‌رو به سراغ نمایندگان مجلس رفتیم تا نظرات آن‌ها را در این باره جویا شویم.

حسن نوروزی، نماینده رباط‌کریم و بهارستان درباره حضور جوانان در فضای مجازی با توجه به توصیه‌های رهبری و فیلتر برخی شبکه‌های اجتماعی گفت: من هنوز به این مسأله ورود پیدا نکردم، زیرا کسانی که فیلتر کرده‌اند حتماً تصمیماتی درباره فضای مجازی دارند و ما علت آن را نمی‌دانیم. ورود به فضای مجازی فقط محدود به تلگرام و اینستاگرام نمی‌شود، فضای مجازی دامنه وسیعی دارد و روی آوردن به فضاهای داخلی مانند سروش و ایتا مطلوب است و بحث مقام معظم رهبری هم این است که بچه مسلمان‌ها این فضاها را پر کنند و موضوع، فیلتر نیست بلکه حضور مؤثر است. نوروزی در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود فیلتر برخی از شبکه‌های اجتماعی، مردم به سمت شبکه‌های داخلی و بومی روی نیاوردند؟ گفت: شبکه‌های داخلی دامنه‌اش وسیع نیست و نمی‌تواند جذابیت داشته باشد، پس باید کاری کنیم که شبکه‌های داخلی و بومی تقویت شوند.

در همین رابطه، شهاب‌الدین بی‌مقدار، نماینده تبریز به آیت ماندگار، گفت: بسیاری از نمایندگان مخالف فیلتر شبکه‌های مجازی بودند زیرا نمی‌توان با تکنولوژی مبارزه کرد و اگر کسی هم در این شبکه‌ها مرتکب خلاف شود، قانون و پلیس با شخص متخلف برخورد می‌کند. نماینده تبریز در پاسخ به این پرسش که آیا مجلس راهکاری برای شناسایی و مقابله با مافیای فروش فیلترشکن‌ها دارد؟ گفت: درباره این مسئله در مجلس بحثی نشده اما نظر شخصی من این است که باید فیلتر را برداشت تا این ابزار، خاصیت خود را از دست بدهد. بی‌مقدار در پاسخ به این پرسش که چرا نظام بخشی از شبکه‌های اجتماعی را فیلتر کرد و این کار باعث استقبال مردم از شبکه‌های بومی نشد؟ گفت: برای اینکه مقاومت مردم منفی است و مردم در برابر یک تصمیم غلط ایستادگی کردند. اگر تلگرام را فیلتر نمی‌کردند الان اینقدر حساسیت روی این شبکه‌‎ها نبود.

عبدالکریم حسین‌زاده، نماینده نقده و اشنویه می‌گوید: به نظر بنده، حل مسئله فیلترینگ نیاز به هیچ راهکار قانونی ندارد و لزومی هم ندارد مجلس در این مسئله دخالت و یا قانون‌گذاری کند. وی در ادامه افزود: زمانی ویدئو، کاست‌ویدئو و ماهواره در این کشور ممنوع بود اما آیا توانستیم جلوی دیدن مردم را از ماهواره و ویدئو بگیریم؟ حسین‌زاده ادامه داد: بهترین راهکار این است که ائمه جمعه و جماعات با سخنان خود به تبیین فرصت و نه تهدید فضای مجازی بپردازند. عضو فراکسیون امید مجلس در پاسخ به این سؤال که آیا مجلس راهکاری برای شناسایی و مقابله با مافیای فروش فیلترشکن‌ها دارد؟ گفت: اگر مجلس بخواهد قانون‌گذاری کند باید قانون منع استفاده و بکارگیری از وی‌پی‌ان‌ها را بگذارد که دست‌های پنهان و سایت‌هایی که مردم نباید به آن‌ها دسترسی داشته باشند، شناخته شوند. افرادی بصورت قانونی و با حساب ایرانی فیلترشکن می‌فروشند و سوال این است که چرا با این‌ها برخورد نمی‌شود؟ در اینجا لازم است پلیس فتا و نهادهای قضایی بطور جدی به موضوع ورود پیدا کنند. عبدالکریم حسین‌زاده در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود فیلتر برخی شبکه‌های اجتماعی، استقبال مردم از شبکه‌های بومی زیاد نشد؟ گفت: تاریخ است که تکرار می‌شود و هر چیزی که برای آن، مانع و محدودیت ایجاد کنیم از جاذبه بیشتری برخوردار می‌شود. نماینده مردم نقده و اشنویه ادامه داد: زمانی که مردم الگوهای جهانی را با مدل‌های بومی‌سازی شده مقایسه می‌کنند و می‌بینند آن‌ها از قدرت و کارآمدی بالاتر و دسترسی بهتری برخوردار هستند، قاعدتاً گرایش به سیستم‌های پیشرفته‌تر و بهتر پیدا می‌کنند و در یک کلام اگر به مفهوم واقعی دغدغه دین، ایران و منافع ملی را داریم تنها یک راه بیشتر نداریم و آن راه این است که فضای مجازی بصورت کامل در دسترس همگان باشد تا بتوانیم در یک گردونه رقابتی نه تقابلی با دنیا حرف بزنیم.

علیرضا رحیمی، نماینده تهران و عضو هیئت رییسه مجلس در پاسخ به این پرسش که با توجه به توصیه رهبری و رییس جمهور درباره حضور جوانان در فضای مجازی و هزینه‌هایی که فیلترینگ برای نظام و مردم ایجاد کرده است و اینکه مجلس چه راهکاری برای حل این مسئله می‌تواند ارائه کند، گفت: نگاه مجلس، نگاه انبساطی است و فضای مجازی نگاه انقباضی نیست. در خود مجلس هم ممکن است این مسئله مخالفانی داشته باشد اما نمایندگان مجلس هم در همین شرایط از فضای مجازی برای معرفی عملکرد خود و پیگیری مطالبات مردم بهره می‌برند. عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس ادامه داد: فضای مجازی به یکی از ضرورت‌های زندگی اجتماعی و حتی زندگی فردی برای شهروندان تبدیل شده و به عنوان یک مطالبه شهروندی و اجتماعی مطرح است و قاعدتاً مقابله با مطالبات مردم، منطق معقول و متعارفی ندارد و نگاه کمیسیون امنیت ملی و سیاسی خارجی و فراکسیون امید، این است که نباید به سمت بستن فضای شبکه‌ها رفت. رحیمی در پاسخ به این پرسش که فیلترشکن‌ها هزینه‌های زیادی را برای مردم ایجاد کرده و مجلس چه راهکاری برای حل این مسئله دارد؟ گفت: مرجع اصلی تصمیم‌گیری درباره این موضوع، شورای عالی فضای مجازی است و انتظار مجلس هم از شورای عالی این است که نگاهش به جامعه، کاربردی باشد و نه تئوری و از طرفی اجازه ندهند که مراکز دیگری با نگاه بسته، آزادی‌‎های شهروندان را در حوزه فضای مجازی محدود کنند. نماینده مردم تهران در پاسخ به این پرسش که آیا شما برنامه‌ای برای رفع فیلتر شبکه‌های اجتماعی دارید؟ گفت: ما در فراکسیون امید، کمیته‌ای داریم به نام کمیته ارتباطات و رسانه و این موضوعات در این کمیته بررسی می‌شود و انتظار ما این است که شورای عالی فضای مجازی اگر نیاز به مصوبه و بستر قانونی دارد به مجلس پیشنهاد دهد که بتوانیم روی این موضوعات کار کنیم. عضو فراکسیون امید در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود فیلتر برخی شبکه‌های اجتماعی، مردم از شبکه‌های بومی داخلی استفاده نکردند؟ گفت: به همان نسبت که وقتی در تلویزیون ملی، جاذبه‌ها از بین می‌رود مخاطبان به سمت تلویزیون‌های خارجی و ماهواره جذب می‌شوند و گرایش به ماهواره و شبکه‌های خارجی یک جذب موقت نیست به همان نسبت هم ایجاد محدودیت در شبکه‌های اجتماعی مجازی باعث رویکرد جوانان و مردم به مسیرهای غیرقانونی می‌شود و متأسفانه برخی سعی دارند جوانان را به این سمت سوق دهند که مسیرهای غیرقانونی را طی کنند که این مسئله خلاف انصاف و مروت است که شهروندان خود را با دست خودمان به سمت راه‌های غیرقانونی سوق دهیم. نگاه مثبت به فضای مجازی می‌تواند رابطه مردم با دولت و حاکمیت را تقویت کند.

سیدحسین نقوی‌حسینی، نماینده ورامین به آیت ماندگار، گفت: فضای مجازی یک ظرفیت بسیار عالی برای مراودات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و تبادل اطلاعات است و طرح فیلتر فضای مجازی طرح قابل قبولی نیست و فکر هم نمی‌کنم در مجلس کسی به دنبال این باشد که فضای مجازی را فیلتر کند، اما بحث این است که این ظرفیت باید در جهت بهره‌برداری بهینه مدیریت شود. لجام گسیختگی مورد تایید هیچ‌کس نیست و فکر هم نمی‌کنم در کشور ما کسی بگوید فضای مجازی بی‌قید شرط و لجام گسیخته عمل کند و این موضوع هم، قطعاً مورد تایید هیچ‌کسی نیست. عضو کمیسیون امنیت ملی در ادامه گفت: دولت و مجلس باید به سوی راه‌حلی بروند که بتوانند از فضای مجازی استفاده کنند و فضای مجازی نباید تهدیدی برای امنیت، منافع ملی و حوزه حریم خصوصی افراد باشد و اگر کسی در فضای مجازی مرتکب جرمی شد باید پیگیری شود. نماینده مردم ورامین در ادامه گفت: حرف اصلی ما این است که ما کارشناس این حوزه نیستیم، در حوزه اجرا هم نیستیم، اگر نیاز به قانون‌گذاری است دولت لایحه بیاورد و نظراتش را بگوید. نقوی‌حسینی در پاسخ به این سوال که چرا با فیلتر برخی شبکه‌های اجتماعی استقبال مردم از شبکه‌های بومی بیشتر نشد؟ گفت: این مسئله به زیرساخت‌ها بستگی دارد. آقای فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی گفتند: مشغول مهیای زیرساخت‌هایی هستیم که شبکه‌های داخلی و بومی هم به مانند تلگرام بتوانند خدمات خود را به مخاطبانشان ارائه دهند. آن وقت اگر اینطور شد شما می‌توانید بگویید چرا عضو جایی بشویم که سرور آن خارج از ایران باشد و بهتر است عضو شبکه‌ای شویم که سرور آن در ایران است. نماینده مردم ورامین در پایان گفت: اگر آن زیرساخت‌ها آماده شود و بتواند این کار را انجام دهد، می‌توانید بگویید مانند جنس ایرانی و خارجی است که بیا و کالای ایرانی بخر نه کالای خارجی که امنیتی ندارد.

در این خصوص، عزت‌ا... یوسفیان‌ملا، نماینده مردم آمل و لاریجان، گفت: برای برخورد با مافیای فیلترینگ قانون داریم و اگر نیاز به قوانین جدید است دولت می‌تواند لایحه بیاورد و مجلس آمادگی دارد که تصویب کند. این نماینده مجلس دهم در پاسخ به این پرسش که چرا با فیلتر برخی شبکه‌های اجتماعی، استقبال از شبکه‌های بومی صورت نگرفت؟ گفت: برداشت اشتباهی در بین بسیاری از مردم وجود دارد که هر جنس مارک‌دار خارجی، بهتر از مشابه ایرانی آن است. به نظر من اگر خدمات بهتر، ارزان و سالم‌تر ارائه شود، هیچ دلیلی ندارد که مردم به سراغ امکانات و مسیرهای خارجی بروند و این روند برمی‌گردد به نحوه مدیریت مسئولان اجرایی کشور.