لزوم بازخوانی دکترین انقلاب اسلامی در موضوع زن و خانواده

آیت ماندگار- با گذشت بیش از چهل سال از انقلاب اسلامی، «مسایل زن و خانواده» یکی از  مهمترین موضوعاتی است که در نسبت با «گفتمان انقلاب اسلامی» مورد بی مهری شدیدی قرار گرفته است. عدم ارایه و تبیین نظریه انقلاب اسلامی درموضوع زن و خانواده، توسط نهاد ها و ساختار های نظری، فکری و معرفتی منجر گردیده در سطح برنامه، فاصله زیادی از گفتمان انقلاب اسلامی در این حوزه داشته باشیم که منجر به آسیب های زیادی در جامعه و بروز مشکلاتی نظیر: بحران کاهش جمعیت، افزایش آمار طلاق، افزایش تجرد، تغییر رفتار جنسی و... در جامعه گردیده است.

«زن» در «گفتمان انقلاب اسلامی» در تعارض جدی با «گفتمان سنتی و شرقی» از زن قرار دارد. در این مسلک زن موجودی «ناقص»، «درجه دو»، و «در حاشیه» معرفی می گردد. همچنین «دکترین انقلاب اسلامی» در موضوع «زن» ورای شعارهای «برابری جنسیتی» غرب، به زنان می نگرد چرا که در «گفتمان غرب» فرض بر «اصل و محور» قرار گرفتن «مرد» است و «زن» می بایست جهت رسیدن به موقعیت مرد و برابری با او دست و پا بزند. عمده اشکال مهم در این نگاه، محور قرار گرفتن «مرد» است چرا که بر اساس رویکرد اسلام مرد «اصل و اساس» قرار نگرفته است بلکه زن و مرد هر دو در «مقام انسانی»، «محترم و مقدس» هستند. خداوند بر اساس ویژگی هاي تکوینی، که به زنان و مردان عطا فرموده، نقش های و تکالیف متفاوتی برای هر دو جنس قرار داده است. زن در این گفتمان موجودی آزاد است نه دربند تابلوی هنریِ جسم خود! مبتنی بر تعهدات انسانی خود آگاهانه و آزادانه انتخاب می کند و مسوولیت می پذیرد.     

«مادری» نقشی است که بی گمان محور اصلی ترین و بنیادی ترین، تفاوت میان «زن» و «مرد» در حقوق و تکالیف خانوادگی و اجتماعی  به شمار می رود. «مادری» در گفتمان انقلاب اسلامی در دو عرصه «خانواده» و «جامعه» تعریف و تبیین می گردد. در گفتمان انقلاب اسلامی «زن» میان دوگانه «خانه و اجتماع» قرار نمی‌گیرد، چرا که رابطه میان خانواده و جامعه را در  طول هم تعریف می گردد. در این نگاه فارق از قابلیت قرار گرفتن «زن» در بالاترین رده حکومتی، موقعیتی در اختیار زن قرار دارد که هیچ «مردی» قادر به قرار گرفتن در آن موقعیت نیست، چرا که به زن، «قدرت تربیت حاکم و حکمران» تفویض گردیده است. زن این قدرت را  دارد که بتواند در نقش «مادری»، «مادر جامعه» گردد و باید و نباید های جامعه را راهبری کند وجود «مادر» در «خانواده» مقوم «اجتماع» است و «پرورش فرزند» برای «فردای جامعه» است و این چنین است که زن در افق اندیشه ای انقلاب اسلامی در نقش «رهبر انقلاب» قرار می گیرد. 

در گفتمان انقلاب اسلامی «سند ارتقاء زنان» صرفا در زمینه به کارگیری زنان در «پست‌های مدیریتی» محصور و محدود نمی گردد! چرا که قرار گرفتن در پست ها ومسوولیت های اجتماعی یک توانایی مشترک در میان زن و مرد است! اما انتظار اصلی از «زن» به عنوان «رکن اصلی خانواده» و در نتیجه بن مایه اصلی «تمدن اسلامی»، پرورش آگاهانه بزرگترین سرمایه جامعه که همان «نیروی انسانی جامعه» است می باشد. بنابراین در این اندیشه هر گز«عدالت جنسیتی»، به «برابری جنسیتی» بر آمده از مطالبات جهانی مبتنی بر رویکرد جنسیت و توسعه  تعریف نمی گردد تا برمدار تفکر «امانیستی» به یکسان سازی نقش های مردان و زنان بینجامد!

بر این اساس این سوال مطرح می گردد دستگاه های اجرایی متولی «امور زن و خانواده» و «برنامه های توسعه» در کشور تا چه حد توانسته اند برنامه ها و طرح های خود را برگرفته از این گفتمان ارایه نمایند؟ صدا و سیما و رسانه های جمعی تاچه حد این گفتمان را در جامعه بسط و نشر داده اند؟ اندیشمندان حوزه و دانشگاه جهت استنتاج و تشعب این گفتمان چه اقدامات پیوسته ای انجام داده اند؟ کنشگران و موسسات فرهنگی چه اقداماتی جهت شناخت و نشر این گفتمان در میان مردم انجام داده اند؟

تحلیل پاسخ به این سوالات می‌تواند کمک‌کننده حل بسیاری از مسائل در این موضوع باشد. بعون الله تعالی.