موسسه املاک و مستغلات تامین اجتماعی سال ۱۳۷۳ شروع به کار کرد. این موسسه از ابتدا اهدافی از جمله شناسایی املاک، اداره تحصیل منافع، احراز و تثبیت مالکیت املاک و مستغلات، برطرف نمودن هرگونه موانع تصرف، واگذاری و فروش عین و منفعت اموال غیرمنقول و سرقفلی و منصوبات و متعلقات آنها در ادارات و نهادهای وابسته مانند اداره ثبت، شهرداری، دارایی، دادگستری و غیره، انجام تعمیرات و اتمام ساختمانهای نیمه تمام و خرید و معاوضه و سرمایه گذاری و جلب مشارکت جهت ساخت و ساز املاکی که متعلق به سازمان است یا اموالی که از طرف سازمان یا از محل بودجه سازمان برای خرید و فروش و مشارکت در اختیار این موسسه قرار میگیرد را پیگیری نموده است. از اینرو گفتوگویی داشتیم با مهندس محمدعلی موهبتی، مدیرعامل و رییس هیات مدیره موسسه تا ضمن آشنایی با تاریخچه، موضوع فعالیت، ماموریت و چشم انداز موسسه، عملکرد ۳۴ ماه مدیریت ایشان را مورد بحث و بررسی قرار دهیم.
لطفاً کمی در رابطه با تاریخچه، موضوع فعالیت و چشم انداز موسسه توضیح دهید.
موسسه املاک و مستغلات حسب یکصد و نود و دومین جلسه شورای عالی تامین اجتماعی در تاریخ ۲۹/۷/۶۶ تشکیل و در تاریخ ۲۵/۸/۷۳ به شماره ۸۲۵۲ در اداره ثبت موسسات غیرتجاری به ثبت رسیده است. صد درصد سهام موسسه املاک و مستغلات متعلق به سازمان تامین اجتماعی میباشد. موضوع فعالیت موسسه به چهار بخش تقسیم میشود.
۱- شناسایی املاک، اداره تحصیل منافع.
۲- احراز و تثبیت مالکیت املاک و مستغلات سازمان اعم از عین و منافع املاک حاصله از تبصره ۸۲ قانون بودجه سال ۱۳۶۲.
۳- برطرف نمودن هرگونه موانع تصرف، واگذاری و فروش عین و منفعت اموال غیرمنقول و سرقفلیها و منصوبات و متعلقات آنها (تلفن و غیره) در ادارات و نهادهای وابسته مانند ثبت، شهرداری، دارایی، دادگستری و غیره.
۴- انجام تعمیرات و اتمام ساختمانهای نیمه تمام و خرید و معاوضه و سرمایه گذاری و جلب مشارکت جهت ساخت و ساز املاکیکه متعلق به سازمان میباشد و یا اموالیکه از طرف سازمان و یا از محل بودجه سازمان برای خرید و فروش و مشارکت در اختیار این موسسه قرار میگیرد.
اما در رابطه با چشم انداز موسسه باید گفت که مصمم هستیم با برخورداری از منابع انسانی فرهیخته و ساختاری منعطف بر پایه فن آوریهای کارآمد، به عنوان مجموعه تخصصی و دانش محور، پاسخگوی تمام نیازهای ملکی سازمان و شرکتهای تابعه و سایر مشتریان باشیم.
وضعیت موسسه پیش از حضور شما به چه صورتی بود و چه ضعفهایی بیش از همه به چشم میآمد؟
پیش از آنکه بنده این مسئولیت را قبول کنم سازمان بازرسی کشور اینجا مستقر بودند. در همان ایام، نمایندگان سازمان یکسری اشکالاتی را گرفته بودند. البته باید گفت که مدیران پیش از من نقاط قوتی هم داشتند که نباید از آن چشم پوشی کرد. قبل از حضور من در این سمت و در طی هشت سال، هشت مدیرعامل قبول این مسئولیت را کرده بودند. وقتی جابجایی به سرعت انجام شود آن طور که باید و شاید ثبات ایجاد نمیشود. یکی دیگر از مشکلات عمده آن بود که هیات مدیره سازمان هم تصمیماتی که برای این موسسه میگرفتند خیلی به موقع نبود و باعث شده بود که روند کار رو به رشد نباشد. متاسفانه در همان زمان فقط املاک خاصی را برای فروش میگذاشتند که هم اکنون درگیر برخی از پروندههای فروش همان املاک هستیم.
در این مدت ۳۴ ماهی که به عنوان مدیرعامل موسسه فعالیت میکنید بیشتر بر روی چه موضوعاتی تمرکز کردید؟
در اولین گام عملکرد ۱۰ ساله موسسه را مستندسازی کردیم تا شاخصهها مشخص شود و همگان بدانند که در چه شرایطی کار را تحویل گرفتیم و در آینده به چه صورت تحویل خواهیم داد. در مرحله دوم به سمت اجرای سیاستهای خودمان رفتیم. ما به این نتیجه رسیدیم که مشارکت و سرمایه گذاری میتواند ارزش افزوده زیادی برای سازمان داشته باشد. در این حدود سه سال سعی کردیم ضمن اینکه امانتداران خوبی باشیم با کار و تلاش زیاد بتوانیم در جهت بهبود کار کنیم زیرا برخی مدیران به خاطر آنکه در آینده گرفتار پاسخگویی نشوند به سمت روزمرگی حرکت میکنند. در ادامه کار به اصلاح قوانین، آیین نامه ها و مقررات پرداختیم و پس از آن به طبقه بندی کردن مشاغل و گزارش عملکرد روی آوردیم. البته ما برای سرمایه گذاری و مشارکت حتماً باید از سازمان مجوز بگیریم زیرا مدیرعامل و هیات مدیره این اختیار را ندارند. در رابطه با موضوع مشارکت توانستیم مجوز یک کار را از سازمان بگیریم که با همزمان با سفر هیات دولت به یاسوج کلنگ این کار خورده شد. اما بخش دیگر کار ما فروش است. املاکی که در اختیار ما است به جای بدهی دولت یا سازمانهای عمومی مثل شهرداریها و یا بخش خصوصی است. از اینرو وقتی این ملکها به جای طلب سازمان در اختیار ما گذاشته میشود باید آن تعدادی که دارای رشد افزوده است و میشود روی سرمایه گذاری و مشارکت آن کار کرد جدا کنیم و مابقی را پس از اخذ مجوز از سازمان به فروش بگذاریم. در همین مدت سه سال با این رکود موجود توانستیم سه برابر ۱۰ سال قبل از آنکه کار را تحویل بگیریم از فروش املاک نقدینگی به دست آوریم.
مهمترین دستاوردهای موسسه در زمان مسئولیت شما چه بوده است؟
برخی از این ملکها توسط بعضی از نهادها، افراد حقیقی و حقوقی تصرف شده بود که با پیگیری فراوان توانستیم تعدادی از آنها را دوباره به دست آوریم. تعدادی از ملکها بیش از دو دهه بلاتکلیف بودند که چه از نظر تصرف و چه از نظر سند مشکل آن را برطرف کردیم. در برخی از این ملکهایی که از بخشهای مختلف گرفتیم اختلاف نظر داشتیم که در این مدت بسیاری از این اختلافات را بطور کامل رفع کردیم. همین پیگیریها موجب آن شده که میلیاردها تومان پول به سازمان برگردد.
یکی از مهمترین ویژگیهای یک مدیر، شجاعت و قدرت بالای تصمیم گیری است. چقدر در تصمیمات خود شجاعت به خرج میدهید؟
ما به کمک دوستان، ترس را در موسسه فرو ریختیم. به همه زیرمجموعه گفتیم فقط باید یک جا بترسند و آن هم زمانی است که خیانت را دیدند و سکوت کردند. بعضی از مدیران اعتقاد دارند که دست به سیاه و سفید نزنند که برایشان مشکلی پیش نیاید. این تفکر اصلاً در جهت پیشبرد اهداف نیست. ما باید سعی کنیم امانتداران خوبی باشیم نه آنکه فقط نگهداری کنیم. زمانی که بتوانیم در موسسه با تصمیمات درست، املاک را به بهترین نحو به فروش رسانیم و از این بابت نقدینگی سازمان را بالا ببریم موفق هستیم. البته ترس مدیران از نهادهای نظارتی به خاطر پاسخگویی به آنها است ولی وقتی کار درست انجام شود هم گامهای مثبتی برداشته شده و هم در مقابل نهادهای نظارتی سرافراز هستیم. باید توجه داشت که کارنامه مدیر خائن و مدیر ضعیف یکی است و با هم فرقی ندارند.
تحریمهای بین المللی و به تبع آن فشارهای اقتصادی بر روی کار موسسه تاثیر گذاشته است؟
از این جهت که باعث رکود شده و مشتریان خیلی علاقهای به خرید ملک نشان نمیدهند تاثیر گذاشته است ولی در کل خیلی روند کار را مختل نکرده است زیرا در همین شرایط ما بهتر از سالهای قبل از رکود ملک فروختیم. باید یاد بگیریم که ضعف مدیریتی خود را به گردن موضوعات دیگر نیندازیم. بهرحال هنر مدیر این است که در شرایط سخت کار را به پیش ببرد.
موسسه شما در شفاف سازی فیشهای حقوقی پیش قدم بود. آیا پیش بینی این را میکردید که روزی فیشهای حقوقی برخی مدیران به چالشی عظیم در جامعه تبدیل شود؟
کلاً خصوصیت مدیریتی من شفاف سازی و مستندسازی است. مستندساز همیشه شفاف ساز است و این دو موضوع به هم گره خورده است. اگر به طور مثال حقوق من ۵۰ میلیون تومان بود هیچگاه به سمت شفاف سازی نمیرفتم. حالا که حقوق خودم به عنوان مدیر موسسه متعارف است ترسی از شفاف سازی ندارم. وقتی زیرمجموعه این شفافیت را میبیند به سیستم اعتماد میکند و این اعتماد باعث میشود که خروجی کار بیشتر شود. در رابطه با فیش های حقوقی نامتعارف برخی مدیران باید بگویم من اصلاً پیش بینی از این موضوع نداشتم ولی کاش موضوع سیاسی و رسانه ای نمی شد. امکان این وجود داشت که در یک شرایط آرام با متخلفین برخورد می شد. در کل این اتفاق می تواند باعث آن شود که مدیران بیش از گذشته بر عملکرد خود دقت داشته باشند.
حرف آخر؟
هر مدیر در هر مسئولیتی که قرار گرفته اگر کار خودش را به نحو شایسته انجام دهد وضعیت کشور به طور طبیعی درست میشود. اصلاح، همیشه باید از خود فرد شروع و به سیستم تعمیم داده شود. نکته دیگر این است که حکمرانی خوب باید در مشارکت بالا صورت پذیرد طوری که پس از نتیجه هم بگویند ما این کار را انجام دادیم.
شماره 22 دوهفته نامه آیت ماندگار