از مشکلات جامعه تا نشریات سیاست زده

روزنامه نگاری و خبرنگاری در حوزه اجتماعی متاسفانه در حال حاضر با یک خلا اساسی مواجه است و آن هم به زعم کارشناسان عدم تخصص و سطحی نگری پیرامون مسایل جامعه توسط همکاران جوان این وادی عنوان می شود، چرایی این موضوع را می توان به چند علت عمده مطرح کرد، سیاسی جلوه دادن اخبار گسترده این حوزه نظیر وقایع محیط زیستی و مشکلات شهری و همچنین آسیب های اجتماعی و امثالهم که تماما ریشه در تصفیه حساب های جناحی و گروهی افراد ذی نفوذ در جراید دارد مهمترین علت ناکامی و ضعف این شاخه از روزنامه نگاری در مناسبات جامعه است که جز موج آفرینی به نفع یا به ضرر طیف های مختلف در قدرت و حتی خارج از قدرت هیچ سودی در راستای رفع ناهنجاری های موجود برای شهروندان ندارد. در این بین واگذاری رپرتاژ آگهی های نهادهای خاص و همچنین پیشنهاد واریز مبالغی نجومی به مطبوعات در ازای درج این مطالب جهت دار منجر به خنثی بودن صفحه اجتماعی بعضی از نشریات در قبال مشکلات جامعه شده است. از سوی دیگر هنگامی که خبرنگاران با سابقه و متعهد در حوزه اجتماعی که با سالها تلاش و پیگیری مستمر تبدیل به نوعی متخصص و کارشناش در این عرصه شده اند زیر بار چنین فضای ناسالمی در رسانه ها نمی روند در نتیجه به تدریج محکوم به حذف و خانه نشینی از حوزه روزنامه نویسی اجتماعی می شود، در این شرایط صندلی آنها نیز توسط عده ای کارآموز تصاحب می شوند تا خواست راس هرم مدیریتی نشریات که دغدغه های ژورنالیستی ندارند و تنها به فکر مناسبات سیاسی هستند اجابت گردد! خروجی این وضعیت هم حال و روز سوژه های اجتماعی مطبوعات و سایت های خبری است که مشاهده می کنید، یعنی روزنامه نگار بجای تجزیه و تحلیل اجزای خبر به وسیله تحقیق و تفحص و همچنین استفاده از آمار و نظر کارشناسان برای تهیه گزارش یا هر چیز دیگر خواسته یا ناخواسته با موج سواری گروه های سیاسی همراه می شود و بسان مطالب شبکه های اجتماعی تحت تاثیر وقایع قرار می گیرد تا اینکه خود در جامعه تاثیر گذار باشد. بی شک حوادث اجتماعی بی ربط با تصمیم گیریهای سیاسی نیست همانطور که حوزه های دیگری چون اقتصاد، فرهنگ و ورزش نیز همواره متاثر از فعل و انفعالات سیاسی بوده اند اما مصادره صفحات اجتماعی مطبوعات توسط موج سواری های برخی از سیاسیون بجای اظهار نظر کارشناسان امر در وهله نخست مانع از افشای حقایق در راستای رفع مشکلات جامعه می شود و سپس کلاهی را برای منفعت طلبی برخی دیگر از سیاسیون از این نمد می سازد. قطع به یقین مقصر اصلی این چرخه معیوب نیز خود اهالی مطبوعات خاصه در حوزه اجتماعی هستند که با زیر سبیلی رد کردن این موارد به وسیله پا دادن به روزنامه نگاران منفعت طلب یا بی دانش و همچنین خانه شین کردن استخوان خرد کرده های این وادی عملا حوزه اجتماعی مطبوعات را به حوزه ای خنثی و موج سوار بدل کرده اند. با تمام این تفاسیر منظور بنده این نيست که تمام روزنامه نگاران حوزه اجتماعی از فقر دانش و تخصص رنج می برند یا به فکر منافع شخصی خود در مقابل منافع شهروندان و جامعه هستند چنانکه هنوز هم بعضی از نام ها با تعهد و تخصص در حوزه روزنامه نگاری اجتماعی یک تنه بار این مسئولیت را به دوش می کشند اما واقعیت امر این است که در چنین چرخه معیوبی که عنوان شد هیچ یک از اجزای سالم حوزه اجتماعی مطبوعات نمی توانند به راه صحيح خود ادامه دهند چنانکه باید خروجی قابل قبولی را برای جامعه در پی داشته باشند.

شماره 1 دوهفته نامه آیت ماندگار