آیت ماندگار- یک پاراگراف مجموعهای از چند جمله است که یک مفهوم اصلی را شرح میدهد. بهطور معمول این مفهوم اصلی در «جمله موضوع» بیان میشود که اغلب نخستین جمله پاراگراف است و اندکی با تورفتگی نوشته میشود. دیگر جملههای پاراگراف باید به شرح و گسترش جمله موضوع کمک کند که جمله پشتیبان خوانده میشود. برخی پاراگرافها، یک جمله نتیجهگیری هم دارند که نظر اصلی پاراگراف را خلاصه میکند یا نکته مهمی را درباره آن یادآور میشود. این جمله بهطور معمول در پایان پاراگراف میآید. نویسنده در نوشتن همه این جملهها باید مفهوم واحدی را با نظم منطقی بیان کند و شرح دهد.
جمله موضوع مهمترین جمله پاراگراف است این جمله بهطور خلاصه میگوید که در آن پاراگراف در مورد چه موضوعی بحث میشود. پس جمله موضوع راهنمای خوبی برای نویسنده و خواننده است؛ نویسنده درمییابد که چه اطلاعاتی َرا باید در جملههای پیرو بگنجاند و چه اطلاعاتی را نباید مطرح کند. خواننده نیز میداند که موضوع پاراگراف چیست و خودش را برای درک آن آماده میکند.
پنج نکته مهم درباره جمله موضوع:
1- کامل و کوتاه است. 2- نه زیاد کلی و نه زیاد خاص است. 3 - روشن است و ابهام ندارد.
4- گاهی بهصورت پرسشی بیان میشود. 5- گاهی در جاهای دیگری از پاراگراف جای میگیرد.
پاراگراف آغازی (پاراگرافی که از زیر هر عنوانی شروع میشود) و پاراگرافهای شمارهدار، همواره از سراشپون (بدون تو رفتگی) آغاز میشوند. سطر اول بقیه پاراگرافها، از یک سانتیمتر داخلتر (سرسطر) آغاز میشود؛ بهتر است طول سطر مثالها و زیرمجموعههای یک پاراگراف که معمولا با حروف ابجد با شماره در زیر آن میآیند، کوتاهتر باشد. در ضمن خوب است که این شمارههای فرعی و حرفهای ابجد (الف، ب، ج، ...) با هلال از مطلب بعد از خود جدا شوند و چنانچه ادامه مطلب به سطر بعد کشیده شود در زیر آن چیزی نوشته نشود. همچنین باید توجه داشت چنانچه بعد از شکلها، مثالها، فرمولها و چیزهایی از این قبیل که در طول سطر کوتاهتر میآیند، پاراگراف همچنان ادامه یابد، لازم نیست اولین سطر دنباله داخل برود مگر اینکه پاراگراف جدیدی آغاز شود.