وقتی صحبت از کودکآزاری میشود، اغلب یاد چهره کتکخورده و چشمان گریان کودکی میافتیم که گوشهای کزکرده و صدایش درنمیآید. درواقع تصویر و تصویر اغلب ما از کودکآزاری، همین صحنه است؛ چراکه سکوت کودک و البته خانواده در مقابل کودکآزاری معمولاً بارزترین رفتاری است که دیده میشود اما غافل از اینکه این سکوت، اثرات روانی و جسمی بیشماری را در کودک بهجا میگذارد، شاید یکی از دلایل این سکوت ناآگاهی والدین از برخورد مناسب در مقابل کودکآزاری باشد.
در تعریف کودکآزاری میتوان گفت که عبارت است از هرگونه فعل یا ترک فعلی که باعث آزار روحی و جسمی و ایجاد آثار ماندگار در وجود یک کودک شود، برخی از این آثار میتواند مخفی باشد. ممانعت از حاضر شدن در کلاس درس، محروم کردن او از غذا، حبس در حمام یا زیرزمین اشکال مخفی کودکآزاری است. تنبیه بدنی و تجاوز جنسی به کودک هم از انواع کودکآزاری فیزیکی است.
کودکآزاری و سوء رفتار با کودک را میتوان به ۳ دسته تقسیم کرد:
۱- کودکآزاری جسمی
۲- جنسی و مسامحه
۳- غفلت از کودک
متأسفانه گاهی در برخی خانوادهها دیده میشود که کودکان بیدفاع مورد آزار و اذیت والدین و اقوام قرار میگیرند که ناآشنایی با حقوق کودک و انواع آزار، کمک به این کودکان را با مشکل مواجه میکند.
به گفته کارشناسان حقوق و آشنا با انواع کودکآزاری؛ بسیاری از کودکان ب مورد آزار قرارگرفته از آزار بودن این عمل مطلع نیستند. کودکآزاری انواع مختلفی دارد، برخی افراد تصور میکنند کودکآزاری تنها جنبه جسمی دارد، درحالیکه کودکآزاری در قالبهای مختلف ازجمله ممانعت از تحصیل میتواند توسط بزرگترها انجام شود.
کودکآزاری در رشد طبیعی و سلامت کودک اختلال ایجاد میکند. درمجموع کودکآزاری به دودسته کودکآزاری جسمی و روانی تقسیم میشود که در ماده سه و چهار قانون حمایت از کودکان و نوجوانان در سال ۸۱ مصوب شده و این عمل جرم محسوب میشود. قبل از سال ۸۱ درباره کودکآزاری قانون خاصی در کشور وجود نداشت و مصادیق آن منطبق با قانون مجازات اسلامی حسب مورد حد یا قصاص بود.
کودکآزاری جنسی برخلاف شیوع و وخامتی که دارد بهصراحت از سوی مقنن، پیشبینینشده است مگر آنکه کودکآزاری جنسی باهدف اقتصادی انجام شود که از مصادیق کودکآزاری ماده چهار محسوب میشود.
عنصر روانی کودکآزاری در سوءنیت عام یعنی بهقصد ارتکاب رفتار کودکآزاری است به این معنی که قصد داشته باشد فعلی را که منجر به کودکآزاری است، انجام دهد.
در بیشتر کشورها کودکآزاری جرم محسوب میشود و مجازات سنگینی برای آن وضعشده است، کودکآزاری از جرائم عمومی غیرقابلگذشت است، بر اساس قانون؛ کودکآزاری احتیاج به شاکی خصوصی نداشته و رضایت کودک نیز درنهایت باعث تخفیف مجازات میشود.
شماره 24 دوهفته نامه آیت ماندگار