چند توصیه به سرمایه‌گذاران بازار سرمایه/ وقتی بورس قرمزپوش است، چگونه خرید و فروش سهام را انجام دهیم

بورس اوراق بهادار تهران مدتی است که حال و روزگار خوشی ندارد و دستخوش ریزش‌های سنگینی شده است. در حالی که از ابتدای سال جاری تا انتهای مرداد ماه گذشته به‌طور خالص ۱۰۹۸۶۲ میلیارد تومان نقدینگی حقیقی‌ها (معادل ۴.۱۱ درصد حجم نقدینگی کل کشور مطابق آخرین گزارش بانک مرکزی) وارد بازار شده بود و بازدهی ۴۰۵ درصدی شاخص کل را رقم زده بود، طی ۱۸ روز گذشته از شهریور ماه کفه ترازو به سمت خروج نقدینگی چرخیده و حدود ۱۶۱۰۰ میلیارد تومان پول حقیقی‌ها از بازار خارج شده و اکثر نماد‌ها افتی بین ۴۰ تا ۵۰ درصد از پیک قیمتی خود را تجربه کردند، اما در شاخص کل به دلیل حمایت‌های سلیقه‌ای از چند سهم خاص تحت عنوان «حمایت از بازار» میزان افت کمتری را در رقم شاخص کل شاهد هستیم.

شروع ریزش‌ها با زمزمه‌های عدم عرضه «صندوق پالایشی دارادوم» و انتشار شایعاتی درباره پیش فروش نفت به مردم تحت عنوان گشایش اقتصادی بود که توسط رییس‌جمهور وعده داده شد. با واکنش‌های عمومی به عدم عرضه دارا دوم و منفی شدن بازار در نتیجه افزایش عرضه‌های گروه پالایشی، طی هماهنگی‌های میان وزارت اقتصاد و وزارت نفت، فروش سهام پالایشگاهی‌ها با تخفیف ۲۰ درصدی به عموم مردم تایید و رسانه‌ای شد.

اگرچه پذیره‌نویسی این صندوق تحت عنوان صندوق پالایشی یکم از تاریخ ۵ شهریور ماه آغاز شد، اما اعتماد مردم به بازار به سرعت از دست رفت و عرضه‌های نماد‌های پالایشی و نماد‌های بزرگ باقی بازار را نیز تحت تاثیر قرار داد و با وجود اظهار نظرات مختلف و تاکید بر ارزندگی سهام و حمایت توسط مدیران ارشد سازمان بورس و وزرای اقتصاد و رییس کل بانک مرکزی، همچنان افت قیمت‌ها تا به امروز ادامه‌دار شده است.

در شرایطی که تاریخ ۱۹ شهریور ۱۳۹۹ آخرین روز پذیره‌نویسی صندوق پالایش یکم اعلام شده بود زمان پذیره‌نویسی این صندوق به مدت یک هفته دیگر تمدید شد. آنچه بدیهی است به دلیل دستکاری‌های قیمتی در شاخص کل و تنها حمایت و بازارگردانی چند سهم محدود، اعتماد از دست رفته مردم این بار سخت‌تر از گذشته بازگردانده خواهد شد و تا زمانی که خالص جریان نقدینگی حقیقی‌ها مثبت نگردد نمی‌توان انتظار متعادل شدن از بازار داشت. به گزارش رویداد‌۲۴ به نظر می‌رسد موج تورمی شکل گرفته در بازار‌های موازی مانند طلا و دلار در نتیجه خروج پول و از دست رفتن اعتماد عموم مردم به بازار بورس است.
زمزمه‌های برداشت یک درصدی از صندوق توسعه ملی در جهت حمایت بازار و متعادل‌سازی بازار به گوش می‌رسد با وجود آن که از منابع این صندوق اطلاعاتی در دسترس نیست، اما برآورد می‌شود این مبلغ در حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان باشد که مبلغ فوق تنها به جمع‌آوری صفوف فروش یک تا دو روز بازار کمک می‌کند و از سوی دیگر افراد حقیقی که در حال حاضر به کل اعتماد خود را به بازار بورس از دست داده‌اند. اگر منابع حاصل از فروش سهام خود را از بازار سرمایه خارج و به بازار‌های موازی تزریق کنند می‌توان انتظار موج تورمی دیگری را در اکثر بازار‌ها داشت. به‌نظر می‌رسد در مقطع کنونی اجماعی همگانی برای حمایت از بازار سرمایه بین تمامی نهاد‌ها به منظور جلوگیری از موج تورمی جدید لازم الاجرا است.

گزارش‌های افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی نماد‌های مختلف که راهی کدال شده یا طی شفاف‌سازی‌هایی به بازار اعلام شده، از یک سو و اختلاف فاحش ارزش جایگزینی و مارکت کپ شرکت‌های بنیادی از سوی دیگر و رشد نرخ دلار از پتانسیل‌های غیر قابل انکار بازار سرمایه محسوب می‌شود. در مقابل ترس حاکم شده بر عموم مردم از ریزش‌های اخیر و عرضه‌های سنگین نیز از ریسک‌های این بازار محسوب می‌شود.

بر این اساس، توصیه به طولانی کردن افق سهامداری خود و نگهداری سبد سهام بنیادی و اصلاح سبد در شرایط فعلی می‌شود، به نظر می‌رسد با برطرف شدن ترس عمومی و عدم دستکاری قیمتی توسط نهاد‌های حقوقی تحت عنوان حمایت، بار دیگر با تکمیل الگوی اصلاحی موج ۴ نزولی شاخص کل، کلیت بازار یک موج صعودی دیگر را نیز تجربه کند که البته با توجه به شرایط فعلی این امر زمان‌بر خواهد بود.