کوتاه‌تر از عشق، بلندتر از دوست داشتن

آیت ماندگار- «سوفی و دیوانه» آخرین اثر مهدی کرم‌پور وارد شبکه نمایش خانگی شد. زمانی که این اثر در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد گفتند خبرنگاران را از سالن فراری داد! در زمان اکران عمومی هم منتقدان تا توانستند فیلم را کوبیدند! روشنفکران گفتند نمایش رادیویی است و حزب اللهی‌ها نوشتند ترویج روابط آزاد زن و مرد است! با این انتقادات مردم هم استقبال خوبی از این فیلم در سینماها نکردند البته از سازنده شاهکار «چه کسی امیر را کشت» هم توقعی نمی‌رفت که فیلم پرفروشی چون فیلم‌های مبتذل این روزهای سینمای ایران بسازد! همینطور از مافیای اکران هم توقعی نمی‌رفت تا به این فیلم متفاوت گوشه‌چشمی داشته باشد؛ اما حالا که سوفی و دیوانه وارد شبکه نمایش خانگی شده و از جنجال جشنواره و اکران فاصله گرفته است می‌توان بار دیگر درباره این فیلم نوشت، فیلمی که درباره مرگ و زندگی است و در تعلیق میان این دو روایت می‌شود. سوفی و دیوانه در ستایش معجزهٔ همکلامی است بر زوال تنهایی انسان معاصر؛ حق می‌دهم مخاطبان و منتقدان این روزگار سینمای ایران از این فیلم خوششان نیاید! چون در این زمانه اینطور به ما یاد داده‌اند که اگر غریبه‌ها بدون هیچ چشم‌داشتی تنها برای فرار از تنهایی خویش در جدال با مرگ و زندگی به ساده‌ترین شکل ممکن با هم حرف می‌زنند حتماً دیوانه هستند!

اما معجزهٔ «سوفی» را نمی‌بینند که وقتی با حرف زدن از هر دری بر زوال زندگی ملال‌انگیز «امیر» فائق می‌آید و با همین حربه ساده شهر بدقواره و دود گرفته تهران را بدل به یک اثر هنری چشم‌نواز می‌کند، خود نیز تنهاست و از محبس تنگ و تار آمده و نه از یک بهشت برین در آن سوی آب! سوفی قهرمان نیست، امیر هم ضدقهرمان نیست، هر دو انسان‌هایی هستند که از سر تنهایی به ریسمان کلام چنگ می‌زنند! و در همین حال و هواست که معجزه اتفاق می‌افتد! البته نه معجزه‌ای از جنس معجزه‌های ماورایی موسی و عیسی! بلکه معجزه‌ای از جنس نگاه و کلام انسان! خبری از شکافته شدن دریا نیست! معجزه تنها خیره شدن بر چشم است و گوش دادن به صدای همنوع که دگرگونی‌اش بر ذات آدمی کوتاه‌تر از عشق است و بلندتر از دوست داشتن.