جایگاه کتاب و کتاب‌خوانی در جامعه

مطالعه هنوز در میان مخاطبان و علاقه‌مندان به تحقیق، جایگاه ویژه خود را دارد. همان‌طوری که روزنامه مکتوب همچنان ویژگی و نفوذ خود را حفظ کرده و نمی‌توان گفت که به دلیل وجود شبکه ارتباطی از شمار خوانندگان روزنامه کاسته شده است. بلکه باید فناوری‌های جدید به‌صورت جدی به کمک روش‌های سنتی آورد.
روزنامه‌های پرتیراژ جهانی با بهره‌گیری از اینترنت در جهت اطلاع‌رسانی به‌موقع و حضور مؤثر در امر اطلاع‌رسانی توانسته‌اند حضور فعالی داشته باشند. مدیران نشریات به دنبال مجهز کردن روزنامه خود به پیشرفته‌ترین سیستم توزیع هم‌زمان و به‌موقع هستند. برخی روزنامه‌ها مبالغ خاصی را هزینه مطالعه برای مطالعه در خصوص آخرین پیشرفت‌ها درزمینهٔ سیستم نوین توزیع می‌کنند تا از گردونه عقب نمانند. به‌نحوی‌که برخی از روزنامه‌های عرب‌زبان در اولین ساعات صبح در چندین پایتخت کشورهای مهم عربی، هم‌زمان توزیع می‌شوند. در بخش کتاب هم به همین‌گونه است و چاپ و انتشار کتاب همچنین از اولویت‌های نهادهای فرهنگی جهانی است.
این تصور غلط است که فکر کنیم توسعه شبکه ارتباطی، مخاطب و علاقه‌مندان به مطالعه و تحقیق را از کتاب بی‌نیاز کرده است. هیچ دولت و ملتی از ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی زیان نمی‌بیند بلکه موجب توسعه و گسترش کمی و کیفی فرهنگ جامعه می‌شود بلکه بی‌تردید اداره یک جامعه اهل مطالعه و فهیم و بافرهنگ، آسان‌تر از جامعه‌ای است که از علم و دانش فاصله دارد پس نباید به بهانه‌های گوناگون و بدون استدلال منطقی، در مسیر تألیف و نشر کتاب و صنعت چاپ و ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی در جامعه خلل و مانع ایجاد نمود.
به سبک ساده‌تر می‌توان اظهار داشت یک ملت بی‌سواد و بیگانه بامطالعه برای حاکمیت پرهزینه‌تر است تا ملتی بافرهنگ و اهل مطالعه و تحقیق و پژوهش است. در تمامی زمینه‌های فرهنگی این‌گونه است که وقتی دولت‌ها و متولیان فرهنگ عمومی، حداقل‌ها را برای جامعه در این حوزه فراهم کردند دیگر جامعه به‌ویژه قشر حساس و پرانرژی و پرسشگر جوان که کنجکاو و به دنبال دانستن بیشتر است، برای رفع نیاز طبیعی و فطری خود، چشمش و تمایلات فکری‌اش، به‌طور مطلق و یک‌سویه، به بیرون از مرزها و بهره‌مندی صرف از محصولات و تولیدات فرهنگی بیگانه نخواهد بود و در آنجایی هم که در برخی زمینه‌ها نیاز به تبادل فرهنگی پیدا شد که بی‌تردید این‌گونه خواهد بود، اولویت بر حفظ و ارتقاء فرهنگ بومی و تبادل فرهنگی خواهد بود و نه مصرف‌کننده صرف تولیدات دیگران، اصل باید بر فراهم کردن بستر لازم و سیاست‌گذاری و نظارت بر امر کتاب، از طرف متولیان دولتی امر فرهنگ و تحقیق و پژوهش و تولید از جانب مردم و بخش خصوصی غیردولتی باشد.