دیروز برجام، امروز حفظ برجام، فردا؟

آیت ماندگار- تهدید دوم ایران در روز ۱۶ تیرماه ۹۸ عملی شد. اینکه چقدر در اروپاییان تاثیر می‌گذارد خود مسئله‌ای دیگر است. تاکنون از اهمیت برجام زیاد گفته شده که با آن چنین و چنان می‌شود و چیزی حاصل نشد و آمریکا با خروجش و اروپاییان با وقت‌کشی و در عین حال به سود آمریکا هر چه خواستند به سرِ ما آوردند! و از این طرف ایران مانند یک بچه خوب و مظلوم همه تعهداتش را انجام داد و منتظر نشست و نشست تا بلکه آن‌ها هم گامی بردارند ولی اروپاییان به رسم دیرینه‌شان گامی برنداشتند که نداشتند و برنخواهند داشت! آن‌ها هی وعده دادند و آخرالامر که ایران به ستوه آمد و خواست اقدامی کند، به تهدید متوسل شدند و نماینده و سفیر فرستادند و تا توانستند اظهار هم‌دردی کردند و از ما خواستند که صبر استراتژیک داشته باشیم که داریم! این‌گونه برخورد اروپاییان با ایران آدم را به یاد آن‌کس می‌اندازد که از گرسنگی داشت می‌مرد، فردی که نان به دستش بود، نشست در کنارش و به جای نان دادن، دائماً اظهار هم‌دردی کرد! اما ایران حرف‌هایی که می‌زند و اقداماتی که می‌کند بسیار مهم است. سوال این است که: اولاً این که می‌گویند همه در حال حاضر در یک وفاق ملی هستند آیا به معنای موافقت با برجام است یا به خاطر اندک قاطعیتی است که از دولت در قبال این همه ناسپاسی و بدعهدی که از طرف مقابل دیده است؟ شاید مردم از این قاطعیت به وجد آمده‌اند. البته اگر در طول کار خلافش را نبینند و تبدیل به مماشات با اروپاییان مکار نشود! سوال دیگر این که مسئولانی که در اظهاراتشان برجام را به نفع طرفین می‌دانند و بعضی اوقات آن را معاهده جهانی به شمار می‌آورند آیا فراموش کرده‌اند که برجام به زعم طرف مقابل برای مهار ایران بوده و هست؟ اگر ما اعتراف کنیم که برجام به نفع امنیت بین‌المللی است آیا به طور ضمنی نپذیرفته‌ایم که ما تهدید بین‌المللی بوده‌ایم و این برجام ما را مهار کرد؟! یا وقتی رییس‌جمهور از عدم خاصیت اینستکس می‌گوید ولی اضافه می‌کند خوب حالا اگر در آن پول نفت را ریختند ما می‌توانیم به نوعی آن را قبول کنیم این عقب‌نشینی از موضع اولیه نیست؟! این مطلب را آقای عراقچی هم در مصاحبه‌اش به نوع دیگری تکرار کرد. هم‌چنین وقتی آمریکا که رسماً از عضویت برجام خارج شده است درخواست تشکیل جلسه شورای حکام می‌دهد، آیا تقاضایش قانونی است و آژانس باید آن را بپذیرد؟ پس چرا رسماً دولت ایران به آن اعتراض نکرد؟ و شاید اعتراض کرده و خبری منتشر نشده؛ فقط آقای عراقچی آن را به طنز تشبیه کرد. البته حضور ایران در آن جلسه برای روشنگری بحث دیگری است ولی این اعتراض اولیه اگر شده باشد بسیار مطلوب است. ترس از این است که فردا آن‌هایی که از برجام خارج شده‌اند اگر چراغ سبز نشان دادند که می‌خواهند برگردند ما ذوق زده شویم و فرش قرمز برای آن‌ها پهن کنیم و کلی ابراز خرسندی کنیم. راه اصلی، اتکا به خود و توجه به توده مردم است، همان‌گونه که بعضاً مسئولان می‌گویند چه برجام باشد یا نباشد، حفظ بشود یا نشود.