مرجان کاوسی، عضو شورای مرکزی و هیئت اجرایی حزب اراده ملت ایران است. وی در کنار این دو سمت، ریاست کمیته زنان این حزب را هم یدک میکشد. او که اکنون ۳۱ سال دارد، معتقد است نرخ پایین مشارکت زنان ناشی از نگاهی مردانه به قدرت است و اینیکی از دلایلی است که باعث شده امروز کشورمان با کمبود مدیران زن سیاسی مواجه شود، در همین راستا گفتگویی با وی داشته ایم:
به نظر شما حزب به معنای واقعی در ایران وجود دارد؟
به این سؤال از دو منظر میتوان پاسخ داد: ۱- کارکردی ۲- ماهیتی. ازنظر ماهیت وجود حزب منطبق با مفاهیم و تعاریفی که این ماهیت را میسازند پاسخ مثبت است. ما احزابی داریم که منطبق با تعریف حزب، ویژگیها و مشخصههای حزب را دارند؛ اما ازنظر کارکردی، با توجه به ساختارهای سیاسی کشور و فرهنگ سیاسی حاکم و رفتارهای غالب سیاست ورزان و سیاستمداران هنوز به معنی واقعی حزبی نداریم که بهعنوان یک رکن اساسی در تحقق دموکراسی بتواند اثربخشی مطلوب را داشته باشد.
چرا زنان در ایران نسبت به آقایان از کار حزبی عقبترند و آیا این موضوع در ظهور و بروز نکردن چهرههای زن سیاسی تأثیرگذار هست؟
به دلیل وجود ساختارهای سنتی و فرهنگی که یکی از عوامل اصلی و اساسی در عدم توسعه مطلوب سیاسی در کشور هستند و عدم کارکرد درست و واقعی ارکان توسعه سیاسی در کنار بسیاری از عوامل و علتهای دیگر شاهد ضعف در مشارکت سیاسی زنان هستیم. نرخ پایین مشارکت زنان ناشی از نگاهی مردانه به قدرت است که سهم زن را در کسب و توزیع قدرت همواره کم و ناچیز در نظر گرفته و متأسفانه تا حدودی از سوی زنان هم تلاش جدی و اثربخش که خیز اساسی برای کسب قدرت باشد بهصورت مستمر و مداوم و با نرخ رشد قابلقبول صورت نگرفته است. از طرفی هزینه فعالیت سیاسی برای زنان در کشور ما بالاست و این مانع جدی دستزنان را از قدرت دور نگاه داشته است. زنان ازآنجاکه کمتر به فعالیت حزبی و تشکیلاتی میپردازند از بسیاری از تجربهها برای قرار گرفتن در ساختار قدرت بهویژه در سطوح بالا محروم میمانند. تعدد نقشهای زنان در زندگی اجتماعی نیز فعالیت سیاسی را از اولویتهای آنها خارج میکند. با اصلاح فرهنگ سیاسی کشور و تقویت جایگاه احزاب و نیز وجود عزم جدی از سوی خودزنان میتوان امیدوار به افزایش نرخ مشارکت آنها بود. در حال حاضر معتقدیم تخصصها و توانمندیهای زنان هیچ تناسبی با سهم آنها از قدرت ندارد.
برای آنکه زنان بتوانند در احزاب بیش از گذشته نقشآفرینی کنند چه راهکارهایی دارید؟
توجه خودزنان به این نکته کلیدی که نباید از نهادهای واسط قدرت دور بمانند کمک بزرگی به جذب و نقشآفرینی زنان در احزاب میکند. متأسفانه در فرهنگ سیاسی ما بهتبع مجموعهای از ساختهای فرهنگی دیگر زنان عموماً روحیه ایثارگر خود را در عرصه سیاسی نیز بروز میدهند و باگذشت و فداکاری قدرت را نیز تقدیم مردان میکنند درحالیکه توسعه سیاسی کشور میسر نخواهد شد مگر با حضور جدی زنان در ساختارهای سیاسی تأثیرگذار که خود این مسئله زمینهساز حل بسیاری از مشکلات کشور خواهد بود. عزم زنان و تغییر رویکرد مردانه میتواند به رفع مشکل کمکاری زنان در احزاب کمک کند. برنامههای احزاب در حوزههای اجتماعی و زنان، رویکرد احزاب به توجه جایگاه و منزلت زنان، ایجاد فرصتهای برابر و عادلانه در رشد سیاسی، حمایت مضاعف از برنامههای کادرسازی زنان در احزاب میتواند راهکارهای مؤثری باشد.
حزب اراده ملت ایران برای حضور هرچه بیشتر زنان در لیستهای انتخابات شوراهایشهر و روستا در کشور چه برنامهای دارد؟
در ادامه روندی که برای افزایش مشارکت زنان در نظر گرفتهشده است استمرار در برنامههای اصلی و پیشبرد آن مهمترین اولویت کاری و تشکیلاتی ما است. شناسایی زنان توانمند و جذب آنها، آموزش و توانمندسازی و درنهایت تلاش جدی برای اختصاص سهم قابلتوجهی از لیستها و کرسیها به زنان برنامههای اصلی ما است.
اگر شما بهعنوان نماینده در مجلس دهم حضور داشتید به اعتبارنامه نامه آقای نادر قاضی پور اعتراض میکردید؟
مطمئناً هر اهانت که جایگاه و منزلت رفیع زن را خدشهدار کند بدون موضعگیری و پاسخ درخور نخواهد بود. در مورد اظهارات آقای قاضی پور هم در چهارچوبهای قانونی و عرفی قطعاً اقدام مؤثر و درعینحال پیشگیرانهای را لازم میدانستم. عبور بیتفاوت و موضعگیری بدون اثر، ما را در معرض تعرضات مجدد و مکرر افرادی قرار خواهد داد که بهراحتی و بدون توجه به عواقب آن به جایگاه زنان اهانت میکنند. این توهین از افراد بهویژه آنکه نماینده ملت باشد پذیرفتنی نیست.
حرف آخر؟
حزب اراده ملت ایران بهعنوان حزبی که با شعار نخبه پروری و جوانگرایی در عرصه سیاست ورزی به تربیت کادر و نیروی سیاسی کارآزموده میپردازد و درراه نهادینگی عمیقاً به این مسائل توجه و باور دارد، زمینههای رشد سیاسی زنان را با ظرفیت و توان بالا در درون تشکیلات ایجاد نموده و باوجوداین بسترها و فرصتهای برابر معتقد است زنان نیز همانند مردان در مسیر سیاست ورزی بایستی با عبور کمهزینه از موانع به جایگاهی مناسب و متناسب با توانمندیها و تخصصهایشان در جامعه برسند و سهم قابلتوجهی از قدرت را هم در حوزههای تقنینی و هم حوزههای مدیریتی از آن خود کنند.
شماره 13 دوهفته نامه آیت ماندگار