رییس انجمن مددکاری اجتماعی ایران: سردرگمی در مدیریت بحران، استرس مردم را افزایش می‌دهد

آیت ماندگار- اکرم جدیدی‌ممتاز: همیشه در جوامع بشری ترس از ناشناخته‌ها را می‌توان تهدیدی برای سلامت روانی انسان‌ها و در نتیجه نابودی انسانیت قلمداد کرد، چراکه ترس حد و حدود اجتماعی ندارد. در روز‌های اخیر که شاهد شیوع اپیدمی کرونا در جهان هستیم به جرات می‌توان ادعا کرد که وحشتناک‌تر از آسیب‎های جسمی ویروس کووید۱۹ ردپای بجای مانده از این اپیدمی در ایجاد حس ناامنی روحی و روانی بشر و پیامد‌های ناشی از آن است.

صدمات ناشی از زیستن توام با ناامنی خطری است که پس از گذر از بحران، در کمین بهداشت روانی افراد جامعه نشسته است. اضطراب، ترس، وسواس، انزوا، بی‌ثباتی و ناامیدی، میراث تلخی از این ایام خواهد بود؛ اگر نتوانیم به‌درستی این چالش را مدیریت کنیم.

در همین خصوص، سیدحسن موسوی‌چلک رییس انجمن مددکاری اجتماعی ایران درباره آسیب‌های روانی ناشی از اپیدمی کرونا گفت: با شیوع جهانی بیماری کرونا با بحرانی مواجه هستیم که وجه اول آن از جنس بهداشتی است، اما طبیعتاً نباید فقط از منظر بهداشتی آن را بررسی کنیم. اکنون بیش از ۱۶۰ کشور دنیا درگیر این اپیدمی هستند و تنها کشور ما با این بحران مواجه نیست. البته مردم ایران بحران‌های مختلفی را از حادثه پلاسکو، سیل، زلزله، سقوط هواپیما و... را تجربه کرده‌اند.

وی افزود: این اپیدمی نیز بحرانی با وجه مشخصه بهداشتی و درمانی است که با توجه به‌سرعت و روش‌های انتقالش، نگرانی و ترس را در جامعه بالا برده است به‌ویژه اینکه راه‌های انتقال آن به رعایت بهداشت فردی و اجتماعی برمی‌گردد که متاسفانه ما در این زمینه ضعیف هستیم.

رییس انجمن مددکاری اجتماعی ایران با اشاره به سبک زندگی مردم ایران تصریح کرد: کووید۱۹ در حال تغییر شرایط فرهنگی ما است؛ این در حالی است که آخرین اقدامی که می‌تواند برای ریشه‌کنی این ویروس جواب دهد واکسنی است که هنوز عملکرد درست آن بر کسی معلوم نیست، لذا همه این‌ها دست به دست هم می‌دهد تا نگرانی و اضطراب را در جامعه افزایش دهد. البته ما در دادن زمان و اطلاعات پیشگیری به مردم، تاخیر داشتیم که همه این‌ها به اضطراب مردم دامن زده است.

وی با اشاره به اینکه فرماندهی قوی می‌تواند آرامش را به مردم منتقل کند گفت: متاسفانه تا امروز بیش از هزار و چهارصد نفر فوتی داشتیم؛ این‌ها سرمایه‌های کشور هستند که جانشان را از دست می‌دهند. در کنار این موضوع، عدم‌آگاهی از خودمراقبتی، مولفه‌ای تاثیرگذار در مرگ و میر ناشی از این اپیدمی بوده است. از سوی دیگر، زمانی شیوع این ویروس جدی‌تر شد که بخش‌هایی از اقتصاد ما منتظر رسیدن اسفند بودند، زیرا اقتصاد در این ماه پویا است و این در شرایطی اتفاق افتاد که حال اقتصاد ما اصلا خوب نبود. حال باید گفت وقتی چشم‌اندازی برای خروج از این شرایط وجود ندارد، ترس یک واکنش طبیعی به این شرایط است.

این متخصص درحوزه آسیب‌های اجتماعی با تاکید بر سه مولفه مدیریت، هماهنگی و سیاست‌گذاری بیان کرد: سردرگمی در حوزه مدیریت بحران، استرس مردم را افزایش می‌دهد. متاسفانه ما از بحران‌های پشت سر گذاشته درس نمی‌گیرم. یکی از پیشنهاد‌های انجمن مددکاری، ثبت تجارب گذر از بحران‌های ایران بود تا دست آموخته‌هایی برای بحران‌های بعدی داشته باشیم. دوگانگی و چندگانگی در اتخاذ تصمیم، مردم را نگران کرده است. همچنان که در یک ماه اخیر هزینه‌های بهداشتی خانواده‌ها افزایش یافته است و هیچ‌گونه حمایت اقتصادی متعاقباً ندارند، در نتیجه مردم احساس بی‌پناهی می‌کنند و در این شرایط، ترس بر آن‌ها غلبه می‌کند. از طرفی عدم‌رعایت پروتکل‌های بهداشتی و عدم‌مشارکت مردم در قرنطینه خانگی، چرخه انتقال و در نتیجه تلفات انسانی را افزایش داده است.

سیدحسن موسوی‌چلک بیان کرد: اگر به خود مراقبتی و قرنطینه خانگی به شکل جدی نگاه نکنیم باز هم باید هزینه‌های انسانی و مادی بیشتری بپردازیم. اگرچه مردم از اعلام دیرهنگام این اپیدمی دلخور هستند، اما در شرایط کنونی اصلی‌ترین راه مقابله برای کنترل این بیماری، مشارکت همه‌جانبه مردم و سیاست‌گذاری درست مسئولان است.

رییس انجمن مددکاری اجتماعی ایران با تاکید بر طی فرآیند سوگ به‌عنوان درمان روانی خانواده‌های آسیب‌دیده از این اپیدمی گفت: بسیاری از خانواده‌های فوت‌شدگان حتی نتوانستند فرآیند سوگ را طی کنند این در حالی است که فرهنگ سوگ، می‌تواند عاملی برای تسکین بازماندگان باشد. طبیعتاً عوارض آن بعد از پایان این بحران بروز می‌کند به همین دلیل دولت باید تصمیماتی را اتخاذ کند که خدمات روان‌شناسی، حداقل تا شش ماه پس از خروج از بحران برای مردم رایگان انجام شود. به عبارتی از ارائه خدمات روان‌شناسی بعد از خدمات پزشکی نباید غافل شویم.

موسوی چلک افزود: خودمراقبتی، پیشگیری و داشتن یک برنامه برای لذت بردن در کنار خانواده از عوامل کمک‌کننده در گذر از این بحران است. انجمن مددکاری اجتماعی ایران پویشی را در قالب #خوش_خبر_هستیم را به راه انداخته است و حتی به پیشنهاد ایران این پویش بین‌المللی شده تا دنبال اخبار منفی در این اپیدمی نباشیم.

وی ادامه داد: یکی از اولین مطالبم این بود که استاد شجریان با سلامت به بخش منتقل شده است و خبر بعدی اینکه رونالدو همه اتاق‌های هتل‌هایش در پرتغال را در اختیار بیماران کرونایی قرار داده است.

رییس انجمن مددکاری اجتماعی ایران با اشاره به اینکه در پساکرونا بازخوانی روانی اجتماعی لازم و ضروری است گفت: هرکس برای رسیدن به امنیت روانی در شرایط خاص می‌تواند بر اساس تفاوت‌های فردی، روش‎‌های مختلفی را به‌کار بگیرد تا کمک‌کننده باشد. برخی با گوش‌دادن به موسیقی، برخی نشستن بر سجاده و نماز و...

سیدحسن موسوی چلک در پایان به نقش مدیریت استرس در پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا تاکید کرد و افزود: من به‌عنوان یک مددکار می‌گویم کرونا نشان داد که ما مهارت در کنار خانواده ماندن را یاد نگرفته‌ایم و بعد از خروج از این بحران به‌طور قطع حمایت‌های روانی و اجتماعی باید جدی‌تر گرفته شوند. دولت نیز برای برطرف کردن مشکلات اقتصادی باید تدابیر هوشمندانه‌ای را اجرا کند تا ما شاهد اختلالات روانی بیشتری در جامعه نباشیم.

منبع: دیدارنیوز