شکی نیست که بخش مهمی از آلودگی هوا و محیط زیست، بستگی مستقیم به ضعف مدیران و مسئولین دارد. این مطلب نه تنها در ایران که در سایر کشورهای جهان هم قابل بررسی و اثبات است. شاید در این مختصر فرصت آن نباشد که بخواهیم نشان دهیم که چگونه دولتمردان و مسئولین برای حفظ قدرت سیاسی – اقتصادی خود دست به هر نوع تولید و توسعهای میزنند و هر روز بیشتر از دیروز آلودگی محیط زیست را گسترش میدهند!
بطور مشخص آلودگی هوا در کلانشهرها و بویژه تهران حدود ۷۰ درصد به دوعامل اساسی بستگی دارد: ۱- وسایل نقلیه غیراستاندارد ۲- سوخت غیراستاندارد
با اینکه سالهاست در دنیای مدرن و مترقی مساله کاهش آلودگی هوا از راه فناوریهای نو در تولید خودروها و سوخت بهتر به نتیجه و عمل رسیده ولی متاسفانه در کشور ما کماکان هیچ یک از مسئولین نه از تولید و توسعه خودروهای داخلی غیراستاندارد جلوگیری میکنند و نه مانع از تولید سوختهای آلودهساز و غیراستاندارد میشوند!
چرا دولتها یکی پس از دیگری میآیند و میروند و در حرف و سخنرانی و برنامههای تبلیغاتی و انتخاباتی به مردم وعده روزهای بهتر و هوای پاک را میدهند اما در عمل هیچ اتفاقی نمیافتد و سال به سال با افزایش جمعیت و ازدیاد خودرو، هوای شهرها آلوده و آلودهتر و مرگ و میر و بیماریهای ناشی از آن روز افزونتر میشود؟
پاسخ این سوال یک مطلب است و آن اینکه اکثر مدیران و مسئولین مملکت از جنس مردم معمولی و متوسط کوچه و بازار نیستند. اکثراً از خودروهای مدرن خارجی استفاده میکنند و اکثراً در بالای شهر از هوای نسبتاً بهتر تنفس میکنند. از طرف دیگر برخی از مسئولین و مدیران در زد و بندهای اقتصادی با خودروسازان و تولیدکنندگان سوختهای ناسالم، بقاء و حیات سیاسی خود را در حمایت از این تولیدکنندگان میبینند. لذا به همین دلیل که ذکر شد به نظر میرسد هیچ چشمانداز روشن و امیدوارکنندهای نسبت به اصلاح حداقل این دو عامل مهم یعنی تولید خودرو استاندارد و تولید سوخت استاندارد وجود ندارد و شاید سالها طول بکشد تا مدیران و مسئولین متعهد و متخصص بیایند و در یک نهضت صنعتی به این مدرنسازی بپردازند. لازم به ذکر است ۳۰ درصد بقیه آلودگی هوای کلانشهرها به عوامل متعدد دیگری مربوط است که در این مجال نمیگنجد و تنها در یک کلام، کاهش بخش مهمی از آلودگی هوای شهرها را میتوان با کاهش ترافیک از طریق ایجاد و گسترش دولت الکترونیک و کم کردن سفرهای شهری بوجود آورد که این خود به یک اراده انقلابی نیازمند است.
شماره 24 دوهفته نامه آیت ماندگار