آیا بورس به مسیر رشد خود باز می‌گردد؟

تدام افت شاخص بورس و پایان‌ناپذیری آن باعث ناامیدی سهامدارانی شده است که با مشاهده روند صعودی غافلگیرکننده شاخص بورس وارد این بازار شدند و بدون هیچ اطلاعات و آموزشی و براساس سهام معرفی شده در فضای مجازی و از طریق افراد ناآگاه دست به خرید‌های هیجانی زدند و اکنون به دلیل ترس از چنین اصلاحی به دنبال خروج هر چه زودتر از این بازار و ورود سرمایه‌های خود به بازار ارز و طلا هستند که گوی سبقت را از بازار سهام ربوده‌اند.

تاکنون تصمیم‌های متنوع و ابلاغ بخشنامه‌های جدید از سوی سازمان بورس برای بهبود وضعیت معاملات بازار و بازگشت دوباره آن به روز‌های پررونق نتوانسته تاثیرگذار باشد و مانع از اصلاح‌های نگران‌کننده بازار شود که این امر هجمه‌ای از نگرانی‌ها را در میان سهامدارانی ایجاد کرد که با گمان تداوم روند صعودی شاخص بورس تا پایان سال همه سرمایه خود را وارد بازار کرده بودند.

به دنبال تصمیم‌های سازمان بورس مبنی بر افزایش سقف سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه گذاری با درآمد ثابت، لغو ممنوعیت سرمایه‌گذاری بانک‌ها در بورس، حمایت حقوقی‌ها و حضور قدرتمند بازارگردان‌ها در بازار برای بهبود وضعیت معاملات، مدیریت نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار در چند روز گذشته در اطلاعیه‌ای استفاده از معاملات الگوریتمی و تقسیم سفارشات توسط کلیه مشتریان برخط در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران را ممنوع اعلام کرد تا شاید این محدودیت بتواند مرهمی بر زخم وضعیت هیجانی بازار و بهبود روند معاملات آن باشد، اما بازار به این تصمیم جدید سازمان بورس روی خوش نشان نداد و به روند نزولی خود ادامه داد.

همزمان با اقدام‌های متعددی که سازمان بورس برای کاهش نوسان و ممانعت از افت و خیز‌های هیجانی در دستور کار قرار داد، شرکت بورس تهران در هفته‌ای که گذشت در اطلاعیه‌ای محدودیتی جدید را بر این بازار اعمال کرد.

مدیریت عملیات بورس تهران در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: از روز شنبه (پنجم شهریو رماه) تا اطلاع ثانوی، زمان سپرده شدن سهام از t+۰ به t+۱ تغییر می‌یابد و انجام معامله روز مجاز نیست.

همچنین اعلام شد بدیهی است فروش سهام خریداری شده در همان روز امکان‌پذیر نیست.

این تصمیم جدید در بازار نه تنها نتوانست تاثیر مثبتی را بر روند بازار داشته باشد بلکه شاخص بورس با ورود به کانال یک میلیون و ۴۹۰ هزار واحد بر شتاب روند اصلاحی بازار دامن زد، ورود شاخص بورس به این کانال که از نگاه بسیاری از کارشناسان می‌توانست نگران‌کننده باشد موقتی بود و در مدتی کوتاه دوباره با تزریق خبر‌های مثبت به بازار، کانال یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد را در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته پس گرفت.

با وجود طولانی شدن روند نزولی بازار اغلب کارشناسان اصلاح فعلی شاخص بورس را طبیعی می‌دانند و معتقدند بازار بعد از رشدی که در مدتی کوتاه تجربه کرد و در مدت زمان کمتر از چهار ماه کانال دو میلیون واحد را فتح کرد وضعیت حاکم در بازار نمی‌تواند نگران‌کننده باشد و سهامداران نباید از چنین اصلاح ایجاد شده‌ای در بازار ترس داشته باشند.

اکنون با گذشت حدود دو ماه از ورود شاخص بورس به فاز اصلاحی، فعالان بازار اعلام کرده اند بورس در واپسین روز‌های اصلاحی قرار دارد و ممکن است بازار در کمتر از چند روز به روند صعودی خود، اما نه با شتاب نخستین ماه‌های سال جاری بازگردد.

ثبات و تقویت تقاضا در کلیت معاملات بورس

در این زمینه «امیرعلی امیرباقری»، کارشناس بازار سرمایه گفت: در ابتدای هفته گذشته همچنان شاهد فشار فروش در کلیت بازار و کلیه نماد‌ها بودیم، اما در کنار آن با توجه به شرایط حاضر در اقتصاد کشور سهام وابسته به ارز که راه خود را از بازار جدا کرده بودند به مرور مورد اقبال بازار قرار گرفتند و در انتهای هفته شاهد ثبات و تقویت سمت تقاضا در کلیت بازار بودیم.

وی ادامه داد: نکته مهم این است که روز چهارشنبه، عمده سهامداران حقیقی خریدار سهام شرکت‌های ارزنده در این سطوح بودند و البته از قبل پیش‌بینی شده بود که بعد از اصلاح عمیق بازار شاهد یک روند درون کانالی به سمت صعود برای تعدادی از نماد‌ها باشیم.

امیرباقری مهمترین محرک بازار سرمایه را نرخ ارز اعلام کرد و گفت: علت رشد قیمت سهام در وضعیت فعلی چیزی جز افزایش نرخ افسار گسیخته ارز و کاهش ارزش پول ملی نیست که با فشار بر صورت‌های مالی شرکت‌ها در بخش سود و زیان می‌تواند اقبال را به سمت بازار سرمایه بازگرداند.

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه چنین اقبالی به بازار چندان مطلوب به نظر نمی‌رسد، اظهار داشت: با توجه به شرایط تکنیکالی، بنیادی و بین المللی به نظر می‌رسد در روز‌های آینده شاهد ثبات نرخ ارز و قرار گرفتن آن در مسیر اصلاحی باشیم.

وی با تاکید بر اینکه اصلاح قیمت ارز زمینه افزایش فشار فروش در بازار را فراهم می‌کند، گفت: اکنون اصلاح نرخ ارز در بازار آغاز نشده است و اقبال به بورس بیشتر ناشی از افزایش نرخ تورم و ارز بوده است.

امیرباقری با بیان اینکه سرمایه‌گذاران باید به این نکته توجه داشته باشند که برای سرمایه‌گذاری در بورس به نرخ ارز توجه داشته باشند و چشم‌انداز آن را در محاسبات خود مورد توجه قرار دهند، افزود: سرمایه‌گذاران علاوه بر توجه به شرایط و پارامتر‌های موجود در محاسبات خود، باید مقولات انتظاری و چشم انداز‌ها را در کوتاه‌مدت و بلندمدت در نظر داشته باشند و آن‌ها در محاسبات خود لحاظ کنند.

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه نرخ ارز در مقاطع فعلی چندان تناسبی با واقعیات اقتصادی کشور ندارد، خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط حاکم، ممکن است نرخ ارز اصلاحی را تجربه کند که همین امر دقت مضاعفی را بر بدنه بازار از سمت سرمایه‌گذاران می‌طلبد.

وی با بیان اینکه این روز‌ها مسایلی مانند مسایل بین المللی و انتخابات آمریکا بر روند معاملات بازار سرمایه بی‌تاثیر نیست، گفت: در صورتی که بایدن شخص برنده در انتخابات ریاست جمهوری باشد، مسایلی مانند احیای مقوله برجام، تسهیل تحریم‌ها و فشار منفی بر نرخ ارز بازار سرمایه را تحت فشار قرار خواهند داد.

امیرباقری با بیان اینکه پیروزی ترامپ، شرایط را تا حدودی پیچیده‌تر خواهد کرد، گفت: با انتخاب ترامپ، در کوتاه‌مدت اقبال به سمت بازار سرمایه نگه داشته می‌شود، اما در نهایت با توجه به احتمال شروع مذاکرات باز هم با یک دوره تاخیر فشار بر نرخ ارز و تغییر اقلیم تحریمی را شاهد خواهیم بود.

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه اکنون باید سرمایه‌گذاران به دقت پیگیر مسایل بین المللی و تاثیرات مرتبط با آن حوزه بر بدنه بازار سرمایه باشند، اظهار داشت: سرمایه‌گذاران به دیدگاه‌های سنتی برای سرمایه‌گذاری در این بازار اکتفا نکنند بلکه باید درجه پیچیدگی تحلیل‌ها را افزایش دهند تا بتواند تصور روشنی را از آینده بازار سرمایه داشته باشند.

وی با بیان اینکه با توجه به فشار قدرت تقاضا در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته، انتظار داریم در هفته جاری این تقاضا ادامه یاید و همچنان تعادل و اقبال را بر بدنه بازار شاهد باشیم، افزود: سرمایه‌گذاران باید در وضعیت فعلی به جز شرایط بنیادی، شرایط تکنیکالی را مدنظر قرار دهند و با نگاهی همه‌جانبه اقدام به سرمایه‌گذاری در بورس کنند.

امیرباقری خاطرنشان کرد: سهامداران باید مساله تنوع بخشی به پرتفوی خود را در نظر بگیرند و در این شرایط که بازار هنوز به وضعیت باثباتی نرسیده است از مشاوران و نهاد‌های مشاوره که دارای مجوز قانونی هستند کمک بگیرند و کار را به دست افراد حرفه‌ای بسپارند.

این کارشناس بازار سرمایه اعلام کرد: پیش‌بینی می‌شود در هفته جاری بازار وضعیت مطلوبی را در معاملات نسبت به هفته گذشته در پیش بگیرد.

وی چندین نکته را در وضعیت کنونی برای بازار سرمایه خطرناک دانست و گفت: نخستین خطر که بازار را مورد تهدید می‌دهد وضع و ابطال قوانین عجولانه‌ای است، زیرا این موضوع باعث افزایش ریسک قانونی بازار می‌شود و می‌تواند تهدیدی برای معاملات بازار تلقی شود که این ریسک فزاینده منجر به افزایش بازده مورد انتظار فعالان بازار و کاهش P/E بازار سرمایه خواهد شد؛ بنابراین در شرایط فعلی نهاد ناظر و قانون گذار باید به این مسایل دقت لازم را داشته باشند.

امیرباقری با تاکید بر اینکه هیجان از سمت سرمایه گذاران آفتی برای این بازار خواهد بود، گفت: سرمایه‌گذاران باید در زمینه روان‌سازی معاملات بورس در وضعیت فعلی دقت داشته باشند، بدین معنا که بازار باید ضمن دستیابی به تعادل و کف سازی معقول، رشد میان‌مدت و بلندمدت را تجربه کند.