انتخاب عربستان به عنوان اولین مقصد سفرهای خارجی ترامپ یک تغییر رویکرد در دیپلماسی آمریکا به حساب نمیآید. روسای جمهوری آمریکا به صورت معمول کشورهای همسایه خود یعنی کانادا یا مکزیک را به عنوان اولین مقصد سفرهای خود پس از ورود به کاخ سفید انتخاب میکنند. ترامپ اما در دوران تبلیغات انتخاباتی خود شعارهای فراوانی داده بود و در داخل آمریکا هم با مشکلات مختلفی روبروست. به همین خاطر نیاز به یک برد اقتصادی و سیاسی بزرگ دارد تا بتواند بخشی از آنها را برآورده کند. ترامپ شعارهای زیادی برای افزایش شغل و بهبود اقتصاد داده که قراردادهای امضا شده با عربستان و همچنین سرمایهگذاری در ریاض در زیرساختهای آمریکا میتواند برخی از آنها را برآورده کند. او تلاش دارد تا با برخی اقتصادهای مهم که سرمایه لازم را دارند از جمله عربستان به عنوان بزرگترین صادر کننده نفت جهان و همچنین ژاپن رابطه نزدیکی داشته باشد. به همین خاطر ترامپ به عربستان رفت تا قراردادهای کلان از جمله در بخش نظامی با ریاض را امضا کند. قرارداد فروش تسلیحات به عربستان در صنایع نظامی آمریکا میتواند ایجاد شغلهای بسیاری کند. سخنرانی او در ریاض هم حول همین محور بوده و طبق معمول شامل تهدیدهایی علیه ایران میشود. ترامپ یک دیپلماسی تجاری را دنبال میکند و سفر به عربستان هم جزیی از همین روند و دیپلماسی است. عربستان طی سالهای گذشته تبانیهای بسیاری را علیه ایران داشته که نتایج آن مثلاً قطع رابطه کشورهایی مانند جیبوتی با ایران بوده است. عربستان به هر قیمتی تلاش کرده تا این اهداف خود را پیش ببرد و از هر موقعیتی از جمله همین سفر ترامپ برای فعالیت علیه ایران استفاده کند. این فعالیتها و تلاشها مسئله جدیدی نیست. عربستان حتی سران کشورهای مختلف عربی و اسلامی را دعوت کرده که به ریاض بیایند تا در زمان سفر ریيس جمهور آمریکا و در در دیدار با ترامپ جایگاهی داشته باشند. بعد از برجام عربستان تلاش خود را افزایش داده تا از هر فرصت و موقعیتی استفاده کرده و با هر قیمتی کشورهای عربی و حتی کشورهای آسیای جنوب شرقی مانند مالزی یا پاکستان را با خود همراه کند. در ایران اما برجام و توافق هستهای با کشورهای 1+5 یک تهدید اصلی علیه اهداف استراتژیک عربستان در خلیج فارس و خاورمیانه بوده است و مانع جدی در مقابل تلاشهای عربستان به حساب میآید.
شماره 35 دوهفته نامه آیت ماندگار