چهار هزار گونه منتقل‌شده به باغ گیاه‌شناسی در خطر است

آیت ماندگار- مریم آیتی - عادل جلیلی رئیس موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشوردر روز 15 اسفند روزدرختکاری واولین روز از هفته منابع طبیعی و آبخیزداری در کنفرانس خبری خود از عملیات  بلندمرتبه سازی و ساخت و ساز غیرمجاز یک شرکت تعاونی مسکن در حاشیه حریم باغ ملی گیاه شناسی خبر داد و اظهار کرد: برابر قانون در صورت ثبت یک اثر ملی، هرگونه تجاوز به حریم تعیین شده برای آن اثر، جرم بوده و علاوه بر مجازات مربوطه پیگرد قانونی نیز دارد که متاسفانه این شرکت با زیرپا گذاشتن قانون،درصدد بلندمرتبه سازی و تغییر کاربری اراضی در حریم این اثر ملی است.

جلیلی در ادامه گفت: باغ گیاه‌شناسی ملی ایران، بزرگترین باغ گیاه شناسی خاورمیانه و یکی از 20 باغ گیاه شناسی برتر جهان است که با قدمت 48 سال طی شماره ثبت 365 مورخ 1395/12/10 در فهرست میراث طبیعی کشور ثبت شده است.

این مقام مسئول با ابراز نگرانی از ساخت برج های بی رویه در حریم پارک و به مخاطره افتادن اکولوژیک این باغ گیاه شناسی تصریح کرد: ساخت برج های متعدد در حریم این پارک بر تولید آلودگی‌های صوتی و هوا، کاهش سطح آب و از بین رفتن گونه‌های خاص باغ گیاه‌شناسی منجر خواهد شد. لذااز مسئولین امر خواهان لغو مجوز ساخت و ساز در این محدوده شد.

زمین منتخب برای بلند مرتبه سازی در ضلع شمالی باغ گیاه شناسی و در ادامه پارک چیتگر قرار دارد" جمله ای بود که  جلیلی ذهن را به محدوده جغرافیایی این سازه های غیرمجاز سوق داد و گفت: با گذر بزرگراه حکیم از منطقه ۲۲، قسمتی از میدان تیر از محدوده با غ گیاهشناسی جدا شد و یک باریکه بین بخش شمالی باغ گیاه‌شناسی و بخش جنوبی بزرگراه حکیم به وجود آمد.

 وی افزود: هر چند بر اساس طرح تفصیلی منطقه ۲۲ قرار شد که این قسمت را به عنوان بخش آموزشی در نظر بگیرند که هم تراکم نداشته باشد و هم ساختمان‌ها کم ارتفاع باشند تا باغ گیاه‌شناسی را تحت تاثیر قرار ندهند اما متاسفانه ورق صحبت ها برگشت و اعلام شد در این محدوده قرار است  برج سازی صورت گیرد. با این حساب ما اعلان فاجعه را در گوش شهرداری منطقه ۲۲ نواختیم.

 رئیس موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور با اعلام این خبر که، 4هزار گونه گیاهی در این باغ ملی جمع آوری شده است و مجموعه ارزشمند ژنتیکی حاصل تلاش 50 سال گیاه شناسان کشور است، تاکید کرد: اجرایی شدن این پروژه بزرگ ساخت موجب از بین رفتن منابع آبی باغ گیاه شناسی و دیگر مراکز تحقیقاتی خواهد شد.

جلیلی در ادامه  اذعان داشت: سهمیه آب این باغ گیاه شناسی در ابتدا 200 لیتر بود که با گسترش این منطقه وساخت و سازهای انجام شده سهمیه آن اکنون به 95 لیتر در ثانیه کاهش یافته است که همین موضوع می تواند تهدیدی جدی برای باغ گیاه شناسی باشد.

در هیچ کجای دنیا ساختمان سازی در حریم باغ های گیاه شناسی معنا ندارد بلکه برای خود حریم ساخت دارند، دیگر موضوعی بود که جلیلی به آن پرداخت و گفت: هیچوقت در کنار موسسه‌های پژوهشی ملی ساختمان‌های بلند نمی‌سازند. نمی‌دانم چرا باغ گیاه‌شناسی، موسسات پژوهشی مختلفی که در این محدوده قرار دارند مورد توجه قرار نمی‌گیرند.اما متاسفانه در ایران این اصل رعایت نمی شود.

وی افزود: اگر این اتفاق نامبارک پیگیری نشود باغ در بازوان ساختمان های بلند گم شده و مردم به جای دیدن باغ گیاه شناسی با سازه های ناموزون را ببینند.

جلیلی همچنین  با تاکید بر این که، باغ گیاه شناسی میراثی فرهنگی و ملی است یادآور شد: در دنیا باغ های گیاه شناسی حرمت دارند و به نوعی سرمایه شهر محسوب می شوند. اما نمی‌دانم  چرا تصمیم گیران توجه جدی به این سرمایه های ملی ندارند. هنوز نمی دانند که که، باغ های گیاه شناسی در دنیا به صورت عرفی مسئولیت حفظ گونه های گیاهی را دارند.

حال با این تفاسیر باید به کل شاکله مدیریت شهری، محیط زیست و بالاتر از آن میراث فرهنگی این را یاداور شد که، کمترین آسیب به باغ می تواند بزرگترین فاجعه را به بار آورد. ما به این موضوع اگاه هستیم که، بیشترین درآمد شهرداری ها از فروش تراکم ساخت و ساز تامین می شود اما این باغ اثر ملی و فرهنگی است و حفظ آن بر همگان واجب است چرا که اقتصاد کشور را در حوزه کشاورزی تحت تاثیر قرار می دهد. لذا مجوز قانونی ساخت در بالادست باغ گیاه شناسی  خلاف قوانین طرح تفصیلی شهر تهران است. حال که این روزها قوه قضاییه کلنگ به دست عرصه را بر متخلفان منابع طبیعی و حریم اراضی ملی تنگ و هر جا نشانی از تصرف وساخت و سازهای غیرمجاز می یابد، بر فرق سرآن می کوبد، این انتظار می رود که، با توجه به اهمیت موضوع ، در این باغ حضور یافته و اوضاع را بررسی کرده و راه نجاتی برای این اثر ملی و فرهنگی باشد. ریه های باغ ملی گیاه شناسی  را بیشتر از این به سرفه نیندازید.