توافق‌هسته‌ای؛ رویای محال یا احتمالی محتمل

آیت ماندگار- جهانگیر مصلی: توافق‌هسته‌ای را می‌‌توان گفت، مهمترین مساله نظام بین‌الملل است. یعنی هم ایران، هم آمریکا و هم کشورهای اروپایی هر کدام به دلیل‌هایی خواستار تعیین تکلیف این موضوع پیچیده هستند تا هر کدام به‌نوعی از برجام بهره‌برداری کنند. اما چالش‌های ایران و آمریکا مانعی بزرگ برای این مهم است. مخصوصا که کاخ‌سفید که باید هم مخالفان داخلی را قانع کرده و هم، لابی‌اسرائیل را به نوعی کند. در واقع همین مانع‌تراشی‌ها هستند که سیاست تقابی ایالات‌متحده در قبال پرونده‌هسته‌ای ایران را به سیاستی تقابلی تبدیل می‌کنند.

مهدی مطهرنیا درباره سیاست آمریکا در قبال پرونده هسته‌ای داشت: ایالات‌متحده اساسا با برجسته بودن ایران در جهان مشکل دارد و به‌همین دلیل سعی‌اش این است به بهانه برجام، جمهوری‌اسلامی را به قدری محدود کند که در نظام بین‌الملل بازیگری عادی باشد.

تحلیلگر مسایل بین‌الملل ادامه داد:‌ آمریکایی‌ها پیشنهادات‌شان را به‌طور ظریف مطرح می‌کنند و به‌طور قطع پیشنهادشان در راستای این خواهد بود که برای برداشتن تحریم‌ها امتیاز حداقلی به ایران بدهند. در و اینکه آمریکایی‌ها در هر شرایطی با ایران ضدیت دارند، ملموس و غیرقابل‌انکار است. کاخ‌سفید با علمِ بر شرایط سختی که در ایران جاری است، دنبال این است که بعد از برجام، همچنان ایران را تحت‌فشار قرار بدهد و هر زمان که لازم دید، شرایطی را به جمهوری‌اسلامی تحمیل کند. پس باید گفت، طبیعی است که دولت ایران زیر بار خواسته‌شان نرود و همین عامل، برجام را از دسترس خارج می‌کند.

فریدون‌مجلسی احیای برجام را امری محال می‌داند.

دیپلمات پیشین در ادامه گفت:‌ واقعیت چیزی جز این نیست که هم آمریکا و هم ایران نمی‌خواهند از مواضع‌شان عقب‌نشینی کنند و به‌همین دلیل باید گفت، توافق هسته‌ای به امری بعید تبدیل شده است. در واقع هر دو طرف نمی‌خواهند زیر بار مسئولیت شکست مذاکرات بروند و به‌همین دلیل به فرسایشی شدن موضوع رضایت داده‌اند. این مساله را نباید نادیده بگیریم که مشکل آمریکا، نفوذ منطقه‌ای ایران است. در واقع بایدن هم مثل روسای‌جمهور آمریکا همه تلاش‌اش را به کار می‌گیرد تا ایران در منطقه دخالتی نداشته باشد. به‌هرحال تحرکات منطقه‌ای ایران در عراق، سوریه و لبنان با منافع اسرائیل در تضاد کامل است که این از نظر آمریکایی‌ها غیرقابل قبول است.

او همچنین افزود: مساله چیزی جز این نیست که ساختار ایالات‌متحده با تاثیرگذار ایران در خاورمیانه مشکل دارد و حتی می‌توان گفت، اگر برجام به توافق 2015 هم برگردد، آمریکا همچنان ایران‌ستیزی را پیگیری خواهند کرد تا بلکه جمهوری‌اسلامی کاری با اسرائیل نداشته باشد. با این توضیح که این امر به‌هیچ‌وجه و تحت هیچ شرایطی مورد پذیرش ساختار قدرت در ایران نخواهد بود.

مجلسی ادامه داد: مشخصا دولت رئیسی هیچ اعتقادی به برجام ندارد و با اینکه کشور درگیر گرفتاری‌های زیادی است، همچنان نسبت به توافق با آمریکا بدبینی در ایران وجود دارد. دولتی‌ها اگر واقعا دنبال حل مساله بودند، با آمریکایی‌ها دور یک میز می‌نشستند و مشکلات را رفع می‌کردند. اینکه آقای رئیسی برود و در سازمان‌ملل از عدالت‌محوری در جهان صحبت کند،‌ هیچ دردی را درمان نخواهد کرد و باید اقدامی عملی برای تفاهم انجام داد.

وی توضیح داد: باید این را در نظر بگیریم، ایران نسبت به‌‌آمریکا احتیاج بیشتری به برجام دارد تا از این طریق رفع تحریم‌ها، مشکلات عدیده‌‌ای که‌‌ آسایش را از جامعه سلب کرده است،‌ رفع کند. اینکه از نیاز اروپا به گاز ایران گفته می‌شود،‌ نمی‌تواند برداشتی دقیق باشد. چرا که اروپایی‌ها می‌‌توانند به‌راحتی از طریق عربستان و امارات نیازشان را مرتفع کند. اصرار اروپایی‌ها برای خرید انرژی از ایران دلیلی به غیر از تنوع در بازار ندارد که این نمی‌تواند انگیزه‌ای برای تفاهم برای آنها باشد.

فریدون مجلسی در پایان گفت: تا زمانیکه ایران نتواند آمادگی لازم برای مذاکره مستقیم را برای خود ایجاد کند،‌ گره برجام باز نخواهد شد.

احمدبخشایش اظهار داشت: مانع‌تراشی‌های آمریکا دلیل اصلی ابهام در مذاکرات هسته‌ای است. در واقع کاخ‌سفید به‌دلیل سیاست‌ ایران‌هراسی ایران و همچنین لابی اسرائیل تمایلی برای حل مساله هسته‌ای ندارد تا بتواند‌ از این طریق همچنان ایران را تحت تحریم‌های ظالمانه قرار بدهد.

کارشناس مسایل بین‌‌الملل درباره پالس‌های مثبتی این‌روزها گفت: اگر کمترین شناختی از دکترین آمریکا داشته باشیم، باید بدانیم رویکرد کاخ‌سفید در قبال ایران،  چه در دوره دموکرات‌ها و چه در برهه‌ای که جمهوری‌خواهان روی کار هستند، چیزی جز ایران‌هراسی و تحمیل هزینه‌های گزاف به مردم ایران نیست. به‌همین دلیل اینکه رابرت‌مالی از آمادگی کشورش برای مذاکره مستقیم با ایران خبر می‌دهد، در واقع با هدف گمراه‌کردن افکار است و حتما آنها حاضر به پذیرش شرط‌های منطقی ما نخواهند شد.

او افزود: البته در این بین، اروپایی‌ها و مشخصا رئیس‌جمهوری فرانسه تلاش‌هایی را برای احیای برجام انجام می‌دهند. با این حال، فرانسه یا کشورهای دیگر قاره اروپا موضع اصلی‌شان هیچ زمان همراهی با ایران نبود و از این پس هم نخواهد بود. این در حالی است که جمهوری اسلامی مخصوصا در دولت سیزدهم آمادگی مذاکره منطقی و در نهایت بازگشت به برجام 2015 را دارد.

احمد بخشایش در پایان گفت:‌ با وجود هزینه‌سازی‌های تحریم بر اقتصاد ایران و در نتیجه معیشت مردم، نباید از دولت توقع داشته باشیم از اصول نظام عقب‌نشینی کند. چون حتی در صورت توافق هسته‌ای،‌ ایران‌ستیزی همچنان در دستور کار آمریکا و همپیمانان غربی‌اش خواهد بود