گفت‌وگو راهی برای عبور از دودستگی و خروج از بحران

آیت ماندگار- جهانگیر مصلی - خبرنگار: در حالی که کشور نزدیک به 2 ماه است، حالتی تنازعی و آشوب را در حال تجربه کردن است، گروهی همچنان اصرار به کوک ساز مخالفت با افکار عمومی دارند، انگار نه انگار که جامعه بیشتر از هر چیز دیگری به اتحاد و همصدایی نیاز دارد. در واقع تندروها مجدانه افراط می کنند و با بی توجهی به مصالح ملی و عمومی، درصدد این هستند تا منافع سیاسی و جناحی را محقق کند که ناگفته پیداست، تداوم این تمامیت خواهی ها چه آسیب های غیرقابل جبرانی را می تواند به کشور و مردم بزند. شرح این شرایط سئوالی را با این مضمون مطرح می کند که «ترمیم فضای فعلی توجه به چه الزام هایی را می طلبد» که می توان گفت، گفت و گو شرط اصلی و راهی اصولی برای تحقق انسجام در داخل و در نتیجه تزریق آرامش به جامعه است.

فياض زاهد، فعال سياسي اصلاح‌طلب درباره چرایی عدم تحقق گفت‌وگو مي‌گويد: زمينه اصلي همه مشکلاتي که در ايران وجود دارد فرهنگي است. اساسي‌ترين اين مشکلات به وجود آمده در ساختار کشور چالش‌هاي سياسي است و با نگاهي که حاکميت به مخالفان خود دارد هيچ وقت نخواست که به انتقادات، اخطارها، تذکرات (در قابل گفتمان) و ... گوش دهد و همواره با بي‌توجهي به قشر منتقد فعاليت احزاب، سازمان‌هاي مردم‌نهاد، تشکل‌ها و ... را با محدوديت روبه‌رو کردند. در طول سال‌هاي گذشته احزاب و تشکل‌هايي که شناسنامه‌دار بودند و مردم هم به آنها اعتماد داشتند، به حاشيه رانده شده‌اند. همچنين بايد به اين موضوع اشاره کنيم که در کنار احزاب و تشکل‌ها افراد و شخصيت‌هاي سياسي را از هر دو گروه اصلي سياسي حذف کردند که همين دليل باعث شده تا در فضاي سياسي کنوني ايران که مشکل فرهنگي دارد، فضايي براي گفتمان وجود ندارد.

اين فعال سياسي با پيشنهادي براي باز شدن فضاي سياسي و اجتماعي با تاکيد بر گفتمان بين طرفين، ادامه مي‌دهد: «باتوجه به ناآرامي‌هاي اخير بايد بگوييم که مردم معترض ديگر به حرف شخصيت‌ها و احزاب رسمي کنوني توجهي نمي‌کنند و آن به اين دليل است که جامعه اعتماد عمومي خود را از دست داده است. در طول‌ سال‌‎ها با مسئولاني روبه‌رو بوده‌ايم که مردم حس مي‌کنند در مقابل آنها ايستاده‌اند. اين نشان مي‌دهد که حاکميت بايد به چهره‌هايي تريبون و رسانه بدهد که تاحدودي بتوانند نظر شهروندان را به خود جلب کنند. وقتي مسئولي از مردم مي‌خواهد به‌جاي اعتراض و حتي آشوب به فضاي گفتماني روي بياورند ابتدا بايد درک درستي از مطالبات مردم داشته باشد. همين عدم درک درست مردم باعث انباشت مطالبات شده است و با توجه به خلاء احزاب آزاد در ايران بايد بگوييم که اصلا چنين فضايي وجود ندارد.

حسين کنعاني‌مقدم، دبيرکل حزب سبز ايران در پاسخ به اين‌که چرا در فضاي موجود، مخالفان و موافقان وضعيت کنوني نمي‌توانند به‌نتيجه‌اي در گفت‌وگوهای في‌مابين برسند، به «مستقل» مي‌گويد:«احزاب در طول اين سال‌ها همواره تلاش کرده‌اند که فضايي براي گفت‌وگوي ملي به وجود بياورند تا در ادامه اين روند بتوانيم به نتيجه مطلوب که از دل همين گفت‌وگوها خارج خواهد شد، برسيم. وقتي جمهوري اسلامي ايران مي‌تواند براي دست‌يافتن به دستاورد ويژه با گروه معروف به 5+1 پاي ميز مذاکره برود، چرا ما نتوانيم در داخل کشور موافقان و مخالفان را براي رسيدن به نتيجه مطلوب گرد هم جمع کنيم؟  احزاب و تشکل‌ها بهترين راه براي برگزاري نشست‌هاي گفت‌وگو محور و تنش‌زا هستند ولي متاسفانه از اين نيروها استفاده‌اي نمي‌شود. همين عدم اعتماد به احزاب باعث مي‌شود تا مردم راهي به غير از اعتراض خارج از چهارچوب نداشته باشند.

اين فعال سياسي اصولگرا در ادامه با تاکيد بر اينکه فضاي گفت‌وگو بايد در موقعيتي مناسب ايجاد شود، ادامه مي‌دهد: توجه داشته باشيد هنگامي که کشور در ناآرامي است نمي‌توان حرفي از به وجود آمدن فضاي گفتماني بزنيم. براي پيشگيري از افزايش فاصله بين مردم و دولت، قبل از بروز بحراني که هم‌اکنون با آن دست به گريبان هستيم، بايد به فکر گفتمان باشند. در فضايي مي‌توان گفت‌وگو کرد که غبار آلود و آغشته به برخوردهاي کنوني نباشد، تا طرف‌هاي منتقد و مدافعان سياست‌هاي کنوني براي رسيدن به نتيجه مطلوب باهم تبادل نظر کنند. در اين شرايط طرف‌ها بيشتر سعي مي‌کنند يکديگر را زير سوال ببرند و همين موضوع باعث مي‌شود نتيجه‌اي در بر نداشته باشد. موضوعي که در اين زمينه وجود دارد اين است که وقتي بحراني به وجود مي‌آيد ما به فکر ايجاد فضاي گفت‌وگو هستيم در حالي که بايد براي جلوگيري از اتفاقات ناگوار، پيش از هر رخدادي حرف معترضان را بشنويم.» او با اشاره به نشنيدن صداي مردم و افزايش شکاف بين مسئولان و دولت اضافه مي‌کند: «مردم نمي‌توانند در جريان انتخابات مجلس، رياست جمهوري و ... نماينده مطلوب خود را انتخاب کنند و به خواسته خود برسند. البته احزاب هم نمي‌توانند به وظيفه اصلي خود يعني ايجاد فضاي گفتماني، عمل کنند و جايي هم وجود ندارد که بتوانند حرفشان را بزنند. به نظر بنده در فضايي که آرام و به دور از خشونت است احزاب را همراه با اعضاي خود دعوت به گفت‌وگو کنند و اجازه شنيدن صدايشان را بدهند.