نحوه اعتراض به موات اعلام شدن زمین

زمین موات به زمینی گفته می‌شود که آباد نیست و هیچ کشت و زرعی در آن رخ نمی‌دهد و به صورت متروکه است. برای شناسایی اراضی موات به سه رکن عدم معلوم بودن مالک قبلی، عدم کشت و زرع در حال حاضر و عدم تشخیص مالک فعلی توجه می‌شود. در ادامه با توضیحات گروه وکلای چینوت همراه باشید...
 

طبق ماده 141 قانون مدنی اراضی موات به وسیله احیای آن توسط اشخاص، قابل تملک است. البته این ماده طبق مقرره ماده 3 قانون زمین شهری مصوب 22/06/1366 دستخوش تغییر شده است. بدین نحو که این ماده مقرر می‌دارد که عمران و احیای زمین‌های موات در صورتی قابل قبول است که به تاریخ 05/04/1358 صورت گرفته باشد و اگر بعد از آن احیاء صورت گرفته باشد همچنان تحت تملک دولت خواهد بود.

مالکیت زمین‌های موات طبق قانون برای دولت است و مدارک مالکیت گذشته از ارزش و اعتبار برخوردار نیست. همچنین اگر این اراضی در وثیقه طلب طلبکاران قرار داشته باشد از قید وثیقه آزاد می‌شود و طلبکاران بایستی از سایر اموال بدهکار برای تأدیه طلب خود اقدام کنند. بنابراین خرید و فروش اراضی موات طبق قانون ممنوع است و محکوم به بطلان خواهد بود.

زمین دایر به زمینی گفته می‌شود که هم‌اکنون در حال زراعت و آباد است. زمین بایر به زمینی گفته می‌شود که سابقه احیاء داشته و به تدریج به حالت موات تبدیل شده است. تشخیص این امر که زمین موات است بر عهده وزارت مسکن و شهرسازی است که به کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری شهرت دارد. لازم به ذکر است که این تشخیص قابل اعتراض در مراجع قضایی می‌باشد.


فرآیند رسیدگی به اعتراض به اعلام شدن اراضی موات:

امکان اعتراض به موات اعلام شدن زمین به خاطر احترام به مالکیت خصوصی و نظم و امنیت روانی جامعه است. رسیدگی به اعتراض به موات اعلام شدن زمین در دادگاه حقوقی محل وقوع ملک به انجام می‌رسد که به این اعتراض در خارج از نوبت رسیدگی خواهد شد و از تشریفات آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی به دور است و این اعتراض مانع عملیات اجرایی در خصوص اراضی موات نخواهد شد.

شخص معترض به اعلام شدن اراضی موات در کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری بایستی به استناد نظریه کارشناس رسمی دادگستری و نقشه‌های هوایی به دست آماده از مالکیت خصوصی خود دفاع کند. همچنین استشهادیه محلی، اسناد مالکیت و قراین و امارات دیگر مانند شیوه دخل و تصرف قبل از تاریخ 05/04/1358 در به ثمر رسیدن اعتراض بسیار مؤثر خواهد بود.

زمانی که به وسیله اعتراض، موات بودن زمین منتفی می‌شود دولت موظف است که زمین را به مالک آن اعاده کند اما اگر دولت در این فرآیند اعتراض به موات اعلام شدن زمین، فعل و انفعالاتی را به سرانجام رسانیده باشد و در حقیقت امکان استرداد زمین مهیا نباشد بایستی قیمت روز زمین را به مالک آن مسترد کند.

وکیل ملکی و اراضی تمامی قوانین و مقررات حاکم بر دعاوی ملکی را به خوبی ‌می‌داند و از آرای وحدت رویه و رویه قضایی حاکم آگاهی کامل دارد. گاهی مشاوره حقوقی با وکیلی که در زمینه دعاوی ملکی، تخصص و تجربه بالایی دارد می‌تواند از بسیاری از مشکلات و زیان‌هایی که امکان دارد در آینده به وجود آید جلوگیری کند.

آیا رأی صادر شده از سوی کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری قابل اعتراض است؟
 بله؛ اعتراض به آراء کمیسیون مزبور در دادگاه حقوقی محل وقوع ملک و دادگاه‌های تجدیدنظر به سرانجام خواهد رسید