آیت ماندگار - هدی کاشانیان: فست فودها غذاهای آماده و خوشمزهای هستند که مصرف آنها سریع و لذتبخش است. با وجود اینکه مضرات فست فود از فواید آن بسیار بیشتر است، در عین حال طرفداران زیادی در دنیا دارند. مقاومت در برابر فریب این غذاهای شیرین، پرچرب و خوشمزه که امروزه تقریباً در همهجا یافت میشود، دشوار است. ضررهای مصرف فست فود به دلیل سرعت و راحتی آن در زندگی پرمشغله امروز رایج است، اما دارای مضرات و اثرات منفی بر سلامت بدن است. در ادامه به بررسی ضررهای فست فود میپردازیم.
افزایش وزن و چاقی
فست فودها معمولاً دارای کالری بالایی هستند و به دلیل وجود روغن زیاد، باعث افزایش وزن میشوند. افزایش مصرف فست فود و غذاهای ناسالم در هر جامعهای صرف نظر از سن، جنسیت یا قومیت با افزایش خطر چاقی همراه است. فست فودها و نوشابههای گازدار به دلیل داشتن ادویهها و طعمدهندههای محرک اشتها، باعث میشوند تا حس سیری، دیرتر به انسان منتقل شود. بنابراین به دلیل محرک اشتها بودن فست فودها، حجم مصرف آنها بیشتر از غذاهای خانگی بوده و با پرخوری همراه است.
بیماریهای قلبی و عروقی
از دیگر مضرات خوردن فست فودها این است که خطر ابتلا به بیماریهای قلبی - عروقی را افزایش میدهند. مصرف زیاد این غذاهای خوشمزه سبب میشود تا ذائقه افراد به شوری عادت کند و در دیگر وعدههای غذایی خود نیز نمک بیشتری مصرف کنند. زیاده روی در مصرف نمک، فشار خون افراد را افزایش میدهد و در نتیجه زمینه ابتلا به امراض قلبی عروقی را فراهم میکند.
پوکی استخوان
در غذاهای آماده و فست فودها اغلب، کلسیم و املاح معدنی کمی وجود دارد که احتمال ابتلا به پوکی استخوان را افزایش میدهند. همچنین مصرف نوشابههای گازدار در کنار این غذاهای دوست داشتنی نیز جذب کلسیم را کاهش میدهد و نقش موثری در احتمال ابتلا به پوکی استخوان دارند.
مشکلات گوارشی
از دیگر مضرات مصرف مداوم فست فودها، ابتلا به بیماریهای دستگاه گوارش است. به دلیل اینکه در غذاهای آماده و فست فودها، ادویههای زیاد و متنوع به کار میرود، مصرف این غذاها باعث ابتلا به بیماریهای گوارشی میشود و در مبتلایان به این امراض، اوضاع را وخیمتر میکند. سوء هاضمه، نفخ معده، رفلاکس معده، سرطان معده و روده بزرگ از رایجترین این بیماریها محسوب میشود.
اثرات منفی بر سلامت روانی
خوردن فست فود ممکن است سلامت روانی شما را در کنار سلامت جسمانی، تحت تاثیر قرار دهد. یک مطالعه در سال ۲۰۲۰ نشان داد که مصرف فست فودها با نوشیدنیهای شیرین احتمال مشکلات سلامت روان را در دانش آموزان دبیرستانی در چین افزایش داد. همچنین تحقیقات انجام شده بر روی شرکتکنندگان ۱۴ ساله در سال ۲۰۱۸ نشان داد که یک رژیم غذایی غربی سرشار از گوشت قرمز، غذای بدون مواد مغذی و غذاهای تصفیه شده با شاخص توده بدنی (BMI) بالا همراه با التهاب باعث شد، این افراد در سن ۱۷ سالگی با علائم افسردگی و مشکلات سلامت روان همراه شوند.
تاثیر بر پوست
خوردن زیاد غذاهای ناسالم یا فرآوری شده مثل فست فودها میتواند باعث مشکلات پوستی مختلف مانند جوش و آکنه شود. پیتزا، برگر، سیبزمینی سرخکرده، غذاهای بیرونبر و غذاهای تند سرشار از چربیهای اشباع شده با قند مصنوعی هستند که آثار مخربی روی سلامت پوست و زیبایی دارند. داشتن یک رژیم غذایی متعادل به جلوگیری از آکنه و سایر مشکلات پوستی کمک زیادی میکند. شایان ذکر است که رژیم غذایی متعادل رژیمی است که حاوی مقدار کافی از تمام مواد مغذی ضروری است.
تاثیر بر مو
همانگونه که فست فود بر پوست، عوارض بسیار بدی دارد برای مو هم همین طور است. ما باید در وعدههای غذایی انواع ویتامینهای مورد نیاز خود را دریافت کنیم، اما فست فودها دارای مواد مغذی غنی نیستند و نمیتوانند نیاز بدن به مواد مغذی و ویتامینها را تامین کنند. در صورت عدم تامین مواد مورد نیاز بدن، عارضههایی نظیر ریزش مو، لک و جوش به سراغ شما خواهند آمد. برای مثال مصرف زیاد و طولانی مدت فست فودها باعث ریزش غیرعادی مو میشود. ممکن است که شما در سن ۲۳ یا ۲۴ باشید، اما با ریزش شدید مو مواجه شده باشید دلیل این امر میتواند چربیها و قندهای موجود در فست فودها باشد.
تاثیر بر باروری
یکی از مضرات فست فود چاقی و اضافه وزن در ناحیه شکم است. در صورتیکه بانوان دچار چاقی شکم شوند، خونرسانی به اطراف رحم و تخمدانها به دلیل تجمع چربی در این ناحیه دچار اختلال میشود که ممکن است باعث بروز عوارضی مثل ناباروری در بانوان شد. طبق تحقیقاتی که به تازگی بر روی فست فودها انجام شده است، این غذاها سرشار از نوعی ماده شیمیایی به نام فتالات هستند. فتالات تاثیرات منفی بر روی هورمونها افراد میگذارد که این تاثیرات باعث ایجاد اختلال در هورمونهای باروری در خانمها و آقایان میشود که ممکن است منجر به ناباروری شود.
تاثیر بر دستگاه عصبی مرکزی
شاید فست فودها در مدت کمی گرسنگی شما را برطرف کنند، ولی در درازمدت اثرات بدی از خود برجای میگذارند. احتمال بروز افسردگی در افرادی که زیاد فست فود فراوریشده میخورند،۵۱ درصد بیشتر است از کسانی که مقدار بسیار کمی از اینگونه مواد غذایی را مصرف میکنند.
مضرات فست فود برای کودکان
مصرف فست فود در کودکان عوارض بدتری دارد چراکه کودکان بدن حساستری نسبت به بزرگسالان دارند و امکان این وجود دارد که به دلیل ازدیاد قندهای مصنوعی و نمک مشکلات زیادی برای آنها به وجود بیاید، زیرا کودکان در تصفیه کردن این مواد دچار مشکل میشوند و این چالش ممکن است به صورت کهیر و مشکلات گوارشی بروز پیدا کند.
اثرات اجتماعی مضرات فست فود
امروزه دو نفر از هر سه بزرگسال، مشکل چاقی یا اضافهوزن دارند و نیز بیش از یکسوم کودکان ۶ تا ۱۹ ساله چاق یا دارای اضافهوزن محسوب میشوند. بهنظر میرسد افزایش مصرف فست فودها بهنوعی با افزایش چاقی همراه شده است. ائتلاف «اقدام علیه چاقی» گزارش داده است شمار فروشگاههای فست فود در آمریکا از سال ۱۹۷۰ دو برابر شده است. جالب اینکه تعداد آمریکاییان چاق نیز در این فاصله دو برابر شده است. علیرغم تلاشهای گسترده برای آگاهی عموم از مضرات کالری اضافی و چربی و سدیم موجود در فست فودها، هنوز تغییری در میزان مصرف آنها ایجاد نشده است. با افزایش مشغله آمریکاییها و افزایش مصرف فست فود، باید شاهد اثرات منفی بیشتری بر افراد و سیستم سلامت این کشور باشیم.
انواع غذاهای فست فودی
از انواع غذاهای فست فود میتوان به پیتزا، برگر، سیب زمینی سرخکرده، بوریتو، ساندویچ، میلک شیک، مافین، تاکو، هاتداگ، ژامبون، ناگت، قارچ، مرغ سوخاری و… اشاره کرد. این محصولات تجاری ارزش غذایی پایینی دارند و بسیار پرکالری هستند به طوریکه مضرات فست فود برای بدن در کوتاه مدت و بلندمدت بیشمار است که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت. اگر علاقه زیادی به این نوع غذاها دارید توصیه ما به شما این است که غذاهای فست فود خانگی را جایگزین فست فودهای بیرونبر و رستورانی کنید.
نتیجهگیری
مصرف مداوم فست فود میتواند به مشکلات جدی سلامتی منجر شود. بهتر است برای حفظ سلامت، مصرف فست فود را کاهش داده و به جای آن از غذاهای خانگی و سالم استفاده کنید که دارای مواد مغذی و کم چربی و کم قند هستند. توجه به تغذیه سالم نه تنها به حفظ وزن مناسب کمک میکند، بلکه خطر ابتلا به بیماریهای مزمن را نیز کاهش میدهد.