خروپف چیست، چه دلایلی دارد و راه‌های درمان آن کدامند؟

آیت ماندگار - هدی کاشانیان: «خروپف» سر و صدایی بسیار آزاردهنده است که درست زمانی که خواب هستید از شما تولید می‌شود. برای بعضی از افراد این خروپف کردن باعث مشکلات مزمنی خواهد شد و گاهی اوقات نیز نشانه مشکل جدی است. بیشتر مواقع نیز باعث آزار و اذیت کسی که کنار ما می‌خوابد، می‌شود.

علل خروپف کردن

خروپف کردن به دلیل عوامل مختلفی مثل آناتومی دهان و سینوس‌ها، مصرف الکل، آلرژی‌ها، سرماخوردگی و وزن فرد رخ می‌دهد. 

زمانی که خواب سبک شما در حال تبدیل به یک خواب عمیق است، عضلات سقف دهان، زبان و گلو آرام می‌شوند. این بافت‌های درون گلو می‌توانند به اندازه کافی ریلکس شوند تا این که جریان هوا بسته شود و بلرزند. هرچقدر که راه جریان هوا باریک‌تر باشد، نیروی بیشتری برای عبور جریان هوا وجود دارد که این اتفاق باعث افزایش لرزش بافت می‌شود و باعث خروپف‌های بلندتر خواهد شد. برخی از علل دیگر خروپف شامل موارد زیر می‌شوند:

سن بالا: زمانی که سن افراد بالا می‌رود، عادت‌های خوابیدن نیز تغییر پیدا می‌کند. بعضی از افراد با بالا رفتن سن آن‌ها، دیرتر به خواب می‌روند و در نتیجه خستگی آن‌ها با یک بار خوابیدن از بین نمی‌رود. بالا رفتن سن همچنین روی خروپف کردن آن‌ها تاثیر می‌گذارد، بنابراین عضلات گلو و زبان آرام‌تر می‌شوند و باعث لرزش هنگام دم می‌شود و خروپف را ایجاد می‌کند.

مصرف الکل: خروپف کردن همچنین بر اثر مصرف الکل مخصوصاً قبل از زمان خواب اتفاق می‌افتد. الکل عضلات گلو را ریلکس می‌کند و خروپف نیز نتیجه دفاع طبیعی در برابر عبور جریان هوا است.

عوارض خروپف

معمولاً خروپف برای سلامتی شما مضر نیست، تنها استثناء این است که شما اضافه وزن داشته باشید و به معنای واقعی تنفس را برای ۵ تا۱۰ ثانیه در خواب متوقف کنید. این چیزی است که به آن «انسدادی خواب» می‌گویند و می‌تواند مضر باشد؛ بعضی از مردم از صدای بلند خروپف خود بیدار می‌شوند و شب آزاردهنده‌ای را می‌گذرانند و در هنگام صبح، احساس خستگی می‌کنند.

درمان قطعی خروپف در خواب

برای درمان خروپف، پزشک احتمالاً برای بار نخست تغییر شیوه زندگی را به شما توصیه می‌کند، مانند:

• کاهش وزن

• اجتناب از خوردن الکل قبل از خواب

• درمان احتقان بینی

• پرهیز از نخوابیدن

• اجتناب از خوابیدن به پشت

• استفاده از دستگاه‌های دهانی

زمانی که برای درمان خروپف در خواب به کلینیک مراجعه می‌کنید، در مراحل خفیف، احتمالا از روش‌هایی مانند اسپری بینی استروئیدی قبل از خواب یا چسب ضدخروپف برای بهبود مشکل استفاده می‌شود، اما برای درمان اشکال شدیدتر خرناس ناشی از آپنه خواب روش‌های زیر کاربرد دارند.

فشار مثبت هوایی مداوم (CPAP)

در این روش باید هنگام خواب ماسک را بر روی دهان یا بینی قرار دهید. ماسک، هوا را با فشار از داخل کپسول وارد راه‌های هوایی شما می‌کند تا مجاری هوایی را هنگام خواب باز نگه دارد. این روش خرخر کردن در خواب را از بین می‌برد و اغلب برای درمان این مشکل همراه با آپنه انسدادی خواب به کار می‌رود. گرچه CPAP یک روش قابل‌اعتماد و موثر برای درمان است، اما استفاده از آن برای برخی از افراد مشکل است.

عمل جراحی خروپف

روش‌های متعددی برای باز‌کردن راه هوایی فوقانی و جلوگیری از باریک‌شدن آن‌ها در هنگام خواب وجود دارد. به عنوان مثال در روشی که به آن UPPP می‌گویند، به شما بی‌هوشی عمومی داده می‌شود و بافت‌های اضافی گلو را برمی‌دارند. روش دیگری که به آن MMA گفته می‌شود، حرکت فک بالا و پایین را اصلاح کرده که به باز کردن راه‌های هوایی کمک می‌کند. تکنیک جدید دیگری هم وجود دارد. در این روش، محرکی به عصب گلو اعمال می‌شود و حرکت رو به جلو زبان را کنترل می‌کند؛ بنابراین زمانی که نفس می‌کشید، زبان راه هوایی را مسدود نمی‌کند.

درمان با داروی خروپف

خروپف دارویی برای درمان ندارد. اما با توجه به علت ایجاد آن، برخی دارو‌ها ممکن است کارساز باشند. اگر علت ایجاد این مشکل سرماخوردگی یا آلرژی باشد، دارو‌های سرماخوردگی می‌توانند به بهبود این شرایط کمک کنند. گاهی نیز پزشک به طور موقت برای داشتن خواب راحت، آرام‌بخش تجویز می‌کند. از آنجایی که کمبود خواب می‌تواند باعث شدید شدن خرناس شود، این نوع دارو‌ها گاهی جوابگو هستند.

چانه بند خروپف

 این‌ها تسمه یا بند‌هایی هستند که شما در زیر چانه خود قرار می‌دهید تا در طول شب، دهانتان را ببندد و شما را مجبور به نفس کشیدن از بینی می‌کند. از این‌رو می‌تواند مفید باشد، اگر خروپف شما از دهان باشد؛ البته باید مراقب باشید که زمان زیادی از آن‌ها استفاده نکنید.